Baxtiyor mengliyev

LISONIY BIRLIК 
NUTQIY BIRLIК 
Umumiylik 
Alohidalik 
Mohiyat 
Hodisa 
Imkoniyat 
Voqelik 
Sabab 
Oqibat 
bir vaqtning o‘zida, quyidagi qarama-qarshi belgilarga ham ega 
bo‘ladi (8-jadval): 
8-jadval 
LISONIY BIRLIК 
NUTQIYBIRLIК 
Moddiylikdan xoli 
Moddiylikka ega 
Cheklangan 
Cheksiz 
Ijtimoiy 
Individual 
Barqaror 
O‘tkinchi 
 
Savol va topshiriqlar 
1. Lisoniy birliklarнинг qanday turlari bor? 
2. Eng kichik lisoniy birlik va uning nutqiy voqelanishi nima?  
3. Morfema va qo‘shimchaning farqi nimada?  
4. Leksema va so‘zning farqi nimada? 
5. Qolip va hosila tilshunoslikda qanday tushuniladi?  
6. Hosila birliklar qaysilar?  
7. Biror  matnni  olib,  unda  qo‘llangan  birliklarni  lison  va  nutq 
bo‘linishi nutqtayi nazaridan tahlil qiling.  
 
Test 
1.  Quyidagilardan  qaysisi  lisoniy  birlik  belgisi  emas:  A)  mod-
diylikdan xolilik B) cheksiz C) barqaror D) ijtimoiy.  
43

---

2.  Quyidagilardan  qaysisi  nutqiy  birlik  belgisi  emas:  A)  mod-
diylikdan xoli B) cheksiz C) o‘tkinchi D) individual.  
3. Lison va nutq qaysi bosqichda izchil farqlandi? A) formal B) 
funksional C) substansial D) lingvopragmatik.  
4. Lisoniy birlik mohiyati tilshunoslikning qaysi bosqichida tik-
lanadi?  A)  formal  bosqichda  B)  funksional  bosqichda  C) 
substansial bosqichda D) lingvopragmatik bosqichda.  
5. Kitob leksemasida nechta fonema mavjud? A) 5 B) 4 C) 3 D) 
fonema mavjud emas. 
6.  Maktab  leksemasi  qaysi  kelishikda?  A)  bosh  kelishikda  B) 
qaratqich kelishigida C) tushum kelishigida D) kelishikda emas.