Маъруза машғулоти №9 9-мавзу: Туркистонда мустабид совет ҳокимиятининг ўрнатилиши

 
Акмал Икромов – Ўзбекистон 
Компартияси биринчи котиби 
И.Хидиралиевнинг ҳаѐти 1928 
йилда фожиали тарзда тугайди. 
Совет тузуми давридаги миллий 
раҳбарлар устида сўз борар экан, 
давлат ва сиѐсат арбоби Акмал 
Икромов(1898-1938) 
фаолияти 
ҳақида 
тўхталиб 
ўтиш 
лозим 
бўлади. 
А.Икромов 
совет 
ҳокимиятига содиқлик билан хизмат 
қилди.
Унинг ер-сув ислоҳоти ва жамоалаштириш хусусида билдирган 
фикрлари бунинг ѐрқин далилидир. Ер-сув ислоҳотини ўтказишдан мақсад 

---

нима деган саволга Акмал Икромов: “ер бир гуруҳ бойлар тўдаси қўлида 
тўпланиб қилди,...бой хўжаликларни тугатмасдан туриб, пахтачиликни 
ривожлантириб бўлмайди” деган эди. Шунингдек, у “18лар гуруҳи”, 
“иноғомовчилик”ка қарши чиқишлар қилиб, уларни миллатчиликда айблайди 
ва уларга қарши кураш олиб боришга чақиради. 20-йилларнинг охири-30 
йилларнинг ўрталаридаги бир қатор қатағонлар учун Акмал Икромов ҳам 
жавобгардир. Лекин мустабид тузумнинг содиқ хизматчиси бўлган Акмал 
Икромовнинг ҳам 1938 йилда “халқ душмани” сифатида отиб ташланади.
 
 
Йўлдош Охунбобоев – биринчи ўзбек совет раҳбарларидан бири 
Тадқиқ қилинаѐтган даврдаги давлат арбобларидан яна бири Йўлдош 
Охунбобоев ҳисобланади (1885-1943). У 1926-27 йилларда Ўзбекистонда ер-
сув ислоҳотини ўтказиш марказий комиссияси раиси сифатида иш олиб 
борган, Фарғона вилояти ҳамда республика қишлоқ хўжалигини тиклашда 
иштирок этган. Йўлдош Охунбобоев 1943 йилда Тошкентда вафот этган.
 
Файзулла Хўжаев – Ўзбекистон 
ССР ҳукумати раиси 
Шу даврдаги кўзга кўринган давлат 
арбоби - Файзулла Хўжаевдир (1896-
1938). 1920 йили инқилобчи Ёш 
бухороликлар 
Туркистон 
марказий 
бюроси раиси, 1920-24 йилларда 
Бухоро Халқ Совет Республикаси 
Нозирлар 
Кенгашининг 
раиси 
(шунингдек, Ташқи ишлар, Ҳарбий 
ишлар 
нозири) 
бўлиб 
ишлаган. 
Файзулла 
Хўжаевнинг 
фаолияти 
ниҳоятда мураккаб сиѐсий вазиятда 
ўтган.
Ўзбекистонда юз бераѐтган ўзгаришлардан қониқмаганлигини у 
ўзининг бир қанча танқидий чиқишларида билдиради. Масалан, 1924 
йилдаги большевикларнинг миллий-ҳудудий чегараланишига қарши ўз 
фикрларини илгари сурган, “Бухоро инқилоби тарихига доир” асарида 
Файзулла Хўжаев жадидчиликка холис баҳо беришга ҳаракат қилган. 

---