Microsoft Word shamoli muhammadiy ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

45

 

I z o h. Jumhur ulamolar islom va to‘rt mazxab imomlarining nazdida o‘tirib namoz 

o‘qiguvchiga ruku’ga yaqin yetganda turib ruku’ va sujud qilmoq joizdir va turib namoz 

o‘qiguvchiga charchab qolsa, o‘tirib namoz o‘qimoq ham nafl namozida joiz.  

 

213. Abdulloh ibn Shaqiq roziyallohu anhu dedilar: Men Oisha roziyallohu anhodan 

Rasuli akram sollallohu alayhi vasallamning nafl namozlarining kayfiyatlaridan savol 

qildim. Oisha roziyallohu anho dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam kechaning 

uzun hissasida nafl namozlarini turib o‘qir edilar va ba’zi kechaning uzun xissasida o‘tirib 

o‘qir edilar. Lekin odati sharifalari shu ediki, qachon turib Qur’on o‘qisalar, ruku’ va 

sajdalarini ham turib qilar edilar, va qachon o‘tirib Qur’on o‘qisalar, ruku’ va sajdalarini 

o‘tirib qilar edilar. 

 

I z o h. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam o‘tirib namoz o‘kisalar ham, turib o‘qilgan 

namoz savobini mukammal olgaylar. Chunki Janobning asl maqsadlari ummatga shu 

tariqa o‘qimoqning joizligini ta’lim berishdir. 

 

214. Xafsa roziyallohu anho dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam nafl 

namozlarini o‘tirib ham o‘qir edilar, va unda bir surani o‘qisalar, shunday tartil bilan o‘qir 

edilarki, u sura o‘zidan uzun suradan ham uzun bo‘lib ketardi. 

 

I z o h. Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning namozlari ham, qiroatlari ham boshqa 

bir olam bo‘lar edi. Ohista-ohista va tajvid va tartil bilan, ma’nolarida tadabbur va 

takammullar qilib o‘qir edi. Shunday o‘qilgan suratdagina Kur’oni karim haqqi ado 

etilgan bo‘ladi va uni o‘quvchi foyda va bahra oladi.  

 

215. Oisha roziyallohu anho dedilar: Rasululloh sollallohu alayhi vasallam vafotlaridan 

muqaddam aksar nafl namozlarini o‘tirib o‘qiydigan bo‘ldilar. 

 

216. Ibn Umar roziyallohu anhumo dedilar: Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 

bilan peshindan avval ikki raka’at va peshindan keyin ikki raka’at masjidda va 

mag‘ribdan keyin ikki raka’at va xuftondan keyin kkki raka’at uylarida o‘qidim. 

 

I z o h. Bu hadisda namozning sunnatlari bayon qilingan. Sunnati muakkada hanafiylar 

qoshida ham shunday, lekin peshinning sunnati ularda to‘rt raka’atdir. Nabiyi karim 

sollallohu alayhi vasallamdan ko‘p hadislar vorid bo‘lganki, ularda har kim bir kechada 

va kunduzda o‘n ikki raka’at namozga mudovamat qilsa, Alloh taolo uning uchun 

jannatda bir uy bino qilur, deyilgan. Bu o‘n ikki raka’atning tafsili Oisha va Ummu Xabiba 

roziyallohu anhumo rivoyatlarida yuqoridagi Ibn Umar rivoyatlaridagidek kelgan. Magar, 

ular rivoyatlarida peshin namozining avvalgi sunnati to‘rt raka’at deb ko‘rsatilgan. Yana 

bir xadisda kelganki, peshindan avval to‘rt raka’atni bir salom bilan o‘qilsa, uning uchun 

osmonning darvozalari ochilur. (Ya’ni tez qabul qilinur). Imom Buxoriy va imom Muslim 

raximaxumallohning bir rivoyatlarida Rasululloh sollallohu alayhi vasallam peshindan 

avvalgi to‘rt raka’atni hargiz tark qilmas edilar, deyilgan. Imom Axmad, Abu Davud va 

boshqalar Oisha roziyallohu anhodan rivoyat qiladilar: Rasululloh sollallohu alayhi 

vasallam peshin namozi uchun masjidga chiqar vaqtlarida uyda to‘rt raka’atni o‘kib, 

keyin chiqar edilar. Bundan ma’lum bo‘ladiki, Janob sollallohu alayhi vasallam ko‘pincha 

sunnatlarni uyda o‘qib, keyin masjidga chiqar edilar, va g‘oliban masjidda ikki raka’at 

---

Shamoili Muhammadiy. Muhammad at-Termiziy