Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

CоинМаркетCап.cом 
сайти криптовалюталар бозорини кузатиб 
туришга ва улардаги капитализация миқдорини билишга имкон беради. 
Швецияда ҳам дунёдаги энг қадимий Марказий банк (
Риксбанк) 
рақамли валюталарнинг имкониятларини чамалаш ва улар ҳосил қилиши 
мумкин бўлган муаммоларни аниқлаш учун э
-крона 
деб номланган рақамли 
пулларни чиқаришга йўналтирилган лойиҳани амалга оширмоқда. Банкнинг 
раҳбарларидан бири С.Скинсли 
Финанcиал Тимес
га берган интервъюсида 

---

116 
қуйидагиларни айтиб ўтди: “
Буни мен 300 йилдан аввалроқ вужудга келган 
қоғоз пуллар сингари инқилобий ўзгаришлардан бири деб биламан. Биз ушбу 
лойиҳа ёрдамида рақамли валюталар механизмининг пул-кредит сиёсатига 
ва молиявий барқарорликка таъсири қандай бўлишини ва бу иш амалиётда 
қандай амалга оширилишини ўрганиб чиқмоқчимиз
”. Дунёдаги кўпчилик 
Марказий банклар рақамли валюталар, шу жумладан, биткоиннинг ҳам 
ҳаётга тадбиқ қилиниши қандай потенциал имкониятлар яратиши ва қандай 
муаммолар пайдо қилиши мумкинлигини синчиклаб ўрганмоқдалар. 
Швециядаги мутахассислар э
-крона 
деб аталган рақамли валютанинг ишга 
туширилиши “
нақд пулларсиз жамият
” нинг пайдо бўлишига олиб келади 
деб ҳисоблашмоқда. Шунинг учун ҳам Швеция Марказий банки 
мутахассислари рақамли валюталарнинг жамиятдаги сиёсий, иқтисодий, 
технологик, 
экологик, 
ҳуқуқий, 
макроекономиктаъсириниҳартомонламаўрганишгакиришишган. 
Марказий 
банкнинг изланишларидан шу маълум бўлдики, шведларнинг фақатгина 15% 
қисми нақд пуллардан фойдаланишади. Нақд пуллар бўйича тўловлар 
Швеция ЯМД сининг 2% фоизинигина ташкил қилади. Швециядаги бир 
қанча фирма ва ташкилотлар эса нақд пулларни қабул ҳам қилмайдилар. 
Мутахассисларнинг башоратларига кўра, 2030 йилга келиб, Швеция нақд 
пулсиз жамиятига айланиши, 
Риксбанк
эса ўз виртуал валютасини чиқарган 
дунёдаги биринчи Марказий банк бўлиб қолиши мумкин. Маълумот 
сифатида ҳозирги даврдаги турли хил криптовалюта тизимлари орасидан 
қуйидагиларни алоҳида ажратиб кўрсатишимиз мумкин: