Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

8.2. Электрон тижоратга инвестициялар жалб қилиш 
Енди криптовалюталарнинг инвесторлар учун қандай қийинчиликлар 
туғдириши масаласини кўриб чиқамиз. Ҳозирги даврда янги рақамли 
технологиялар стартап компанияларга криптовалюталар ёки токенлар 
кўринишида жуда катта инвестицион маблағларни жалб қилиш имкониятини 
яратаяпти. Мисол учун, юқоридаги бўлимда кўрсатилганидек, рақамли 
пулларни бирламчи жойлаштириш – 
ИCО 
(
инитиал cоин офферинг
) ўнлаб 
миллион пулларни инвестициялар учун тўплаш имконини яратаяпганини бир 
қанча давлатлардаги тажриба яққол намоиш қилаяпти. Аммо бу ишларнинг 

---

319 
манфий оқибатлари ҳам вужудга келиши эҳтимоли бор албатта
. ИCО
воситасида инвестициялар жалб қилинадигтан стартаплар бозорида янги 
молиявий пуффак пайдо бўлиши мумкин. Бунда эмитентлар томонидан ҳеч 
қандай сарф-ҳаражат қилинмаган холда инвесторлар учун юқори даражада 
фойда олишларига имкон яратилади. Анъанавий инвестицион cапитал йиғиш 
усулида эса компания керакли капитални йиға олиш учун узоқ йиллар 
давомида аҳолининг ишончини қозонган бўлиши керак. Рақамли валюта 
воситасида инвестицион cапитал тўплаш операциясининг қимматли 
қоғозларни бирламчи акциялар жойлаштириш (
андеррайтинг
- 
биржаларда 
сотиш
) орқали амалга ошириладиган анъанавий усулидан асосий фарқи 
шундаки, бунда компания сотув учун акцияларни эмас, балки токенларни 
(
рақамли жетонларни
) чиқаради. Бунинг учун инвесторлар криптовалюта 
орқали тўлов қиладилар (
масалан, биткоин ёки лайткоин орқали
). 
Мутахассисларнинг 
фикрича, 
ИCО
эмитентлари 
бу 
ишларни 
қилаётганларига катта таваккалчиликларга қўл урадилар. Бу айниқса, 
криптовалюталар бозори фаолияти давлат бошқарувига ўтган пайтда ўта 
кучаяди.