Тошкент давлат аграр университети

 
Мавзунинг мақсади: 
талабаларга ишончлик кўрсаткичларини 
аниқлашнинг математик-статистик усуллари тўғрисида билимлар бериш.
Рақобатбордошли янги техникаларни яратишда, қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотларини ишлаб чиқариш самарадорлигини оширишда уларнинг 
сифати ва ишончлилик кўрсаткичлари ошириш–энг муҳим ва истиқболли 
техник-иқтисодий муоммолардан бири ҳисобланади.
Бугунги кунда АСМда кўпчилик машиналарнинг ишончлилик 
даражаларининг пастлиги сабабли хаддан зиѐд моддий харажатлар сарф 
бўлмоқда. Бу харажатлар асосан ейилиш ва бузилишларнинг олдини олишга, 
ейилган деталларни тиклашга сарфланмоқда.
Шу боисдан ҳам техникалар, технологик ускуналар ва жиҳозларнинг 
ҳар хил даражада ейилиш, шикастланишлар сабабларини ўрганиш, ейилиш 
қонуниятларини аниқлаш, олинган натижалардан фойдаланган ҳолда 
уларнинг ишончлилик кўрсаткичларини аниқлашга правард натижада уларни 
оширишга қаратилган тадбирларни ишлаб чиқиш энг долзарб ва энг 
истиқболли илмий техник масалалардан бири ҳисобланади.
Машиналарнинг жисмоний ейилиши ва маънавий эскириши сабабли 
уларнинг “яшаш” цикли ҳам чеклангандир. Бу ҳолатни 1–расмда келтирилган 
графикдан кўришимиз мумкин. Ҳар қандай машинани ясаш даври ѐки 
корхонанинг ишлаб чиқариш жараѐни бир қанча босқичлардан ташкил 
топган.
Машиналар конструкциясини ѐки корхоналарнинг ишлаб чиқариш 
жараѐнини муттасил тарзда медорнизациялаш натижасида унинг “яшаш” 
циклини Т дан Т
1
– гача узайтиришимиз мумкин. Шундай экан машиналар 
ишончлилигини муттасил тарзда ошириб бориш – энг серқирра “ҳаѐтнинг” 
барча томонларини ўзида акс эттирувчи, инсон заковати ва билим даражаси 
ва малакаси такомиллашган сари техникаларимиз ҳам доимо такомиллашиш 
жараѐнида бўлади. Маънавий эскирган машина, янгисига ўрин бўшатиб 
беради – бу техник таррақиѐт қонунидир.
Ҳар қандай бузилиш ва ейилиш сабаблари қонуниятларини ўрганиш – 
машиналар ишончлилигини оширувчи муҳим омилдир. Машиналар 
ишончлилигини таъминлаш мураккаб функционал боғланишлардан иборат 
бўлган кўп сонли