Mavzu: ontologiya, gnoseologiya va ong falsafasi

individuallik
tushunchalari orqali ifodalanadi. Bu tushunchalar bir-biriga yaqin va ma’nodosh 
bo‘lsa ham, bir-biridan farqlanadi. 
Inson 
— o‘zida biologik, ijtimoiy va psixik xususiyatlarni mujassamlashtirgan ongli 
mavjudot. Insonning biologik xususiyatlariga ovqatlanish, himoyalanish, zurriyot qoldirish, 
sharoitga moslashish kabilar xos. Inson boshqa mavjudotlardan sotsial xususiyatlari bilan ajralib 
turadi. Chunonchi, til, muomala, ramziy belgilar, bilim, ong, mahsulot ishlab chiqarish, 
taqsimlash, iste’mol qilish, boshqarish, o‘z-o‘zini idora etish, badiiy ijod, axloq, nutq, tafakkur, 
qadriyatlar, tabu (taqiqlash) shular jumlasidandir. Insonning psixik xususiyatlariga ruhiy 
kechinmalar, hayratlanish, g‘am-tashvish, qayg‘u, iztirob chekish, zavqlanish, kayfiyat kabilar 
kiradi. Inson shu xususiyatlari orqali yaxlit bir tizimni tashkil etadi. U yaxlit mavjudot sifatida 
o‘z ehtiyojlarini qondiradi va insoniyat davomiyligini ta’minlaydi.
Shaxs
o‘zida ijtimoiy fazilatlarni mujassamlashtirgan insonni ifoda etadi. Kishilar shaxs 
bo‘lib tug‘ilmaydi, balki jamiyatdagina shaxs bo‘lib shakllanadi va rivojlanadi. Chunki insonga 
xos ijtimoiy f azilatlar avloddan-avlodga irsiy yo‘l bilan o‘tmaydi. Inson dunyoga kelgan vaqtida 
jamiyat, siyosiy tuzum, madaniyat, ishlab chiqarish, oila, ommaviy axborot vositalari, mafkura 
kabi ijtimoiy tuzilmalar mavjud bo‘ladi. Inson ta’lim-tarbiya, mehnat, muloqot jarayonida 
ijtimoiy tajriba, bilim, turli munosabatlar, axloqiy me’yorlar, siyosiy g‘oya, milliy mafkura kabi 
omillar ta’sirida yashaydi, ularni o‘zlashtiradi va shu jarayonda ijtimoiylashadi, ya’ni shaxs 
bo‘lib shakllanadi. Natijada insonda yangicha fazilatlar paydo bo‘ladi. U yaratuvchan mavjudot 
sifatida faoliyat ko‘rsata boshlaydi 
3-masala
. Inson. uning ongi va bilimi to‘g‘risidagi fanlar orasida 
gnoseologiya va