O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi, andijon davlat tibbiot instituti

 
Sinflanishi. 
Tipik va atipik suvchechak farqlanadi. O‗z navbatida tipik 
suvchechak og‗irligi bo‗yicha yengil, o‗rta og‗ir va og‗ir turlarga bo‗linadi.
Suvchechakni kechishi tekis, asoratsiz va asoratli bo‗ladi.
Tarkibida tiniq suyuqlik bo‗lgan pufakchali toshmalar bor holatlar tipik tur 
xisoblanadi. Tipik turlar og‗irligi bo‗yicha yengil, o‗rta og‗ir, og‗ir turlarga 
bo‗linadi.
 
Suvchechakni sinflanishi
Tipi 
Og„irligi 
Kechishi 
Tipik 
Engil 
O‗rta og‗ir 
Og‗ir 
Tekis, asoratsiz 
Asoratli 
Atipik: 
Rudimentar
Gemorragik 
Gangrenoz 
Tarqalgan 
(visseral) 
Yengil turi xaroratni 37,5-38,5
0
C ga oshuvi bilan izohlanadi. Zaharlanish 
belgilari bo‗lmaydi. Toshmalar ko‗p emas.
O‗rta og‗ir turida xarorat 39
0
C ga ko‗tariladi, zaharlanish belgilari o‗rtacha, 
terida, shu jumladan shilliq qavatlarda ham toshmalar mo‗l bo‗ladi. 
Og‗ir turida xarorat yuqori 39,5- 40,0
0
C bo‗ladi, toshmalar juda ko‗p, yirik 
va ko‗proq bo‗ladi. Kasallik avjida talvasa sindromli yoki meningoensefalitik 
reaksiyali neyrotoksikoz bo‗lishi mumkin. 
Atipik turlariga rudimentar, gemorragik, gangrenoz, tarqalgan (visseral) 
turlari kiradi.

---

211 
Rudimentar turi
– odatda qoldiq maxsus immuniteti bor bolalarda yoki 
inkubatsion davrda immnoglobulin, plazma olganlarda bo‗ladi. Asosan rozeolyoz-
papulyoz va arang seziladigan, rivojlanmagan pufakchalar toshuvi bilan 
izohlanadi. Kasallik toshmasiz o‗tadi. Bolani umumiy holati o‗zgarmaydi.
Tarqalgan (visseral) turi
– asosan yangi tug‗ilgan chaqaloqlarda uchraydi. 
Ba‘zida og‗ir hastaliklar hisobiga nimjonlangan va immunodepressiv davo olgan 
katta yoshli bolalarda ham uchraydi. Kasallik gipertermiya, og‗ir zaharlanish 
belgilari va jigar, o‗pka, buyrak va boshqa ichki organlarni shikastlanishi bilan 
namoyon bo‗ladi. Kasallik o‗ta og‗ir kechib, ko‗p hollarda o‗lim bilan 
yakunlanadi. Yorib ko‗rilganida jigar, o‗pka, oshqozon osti bezi, buyrak usti 
bezlari, timus, qora taloq, iliklarda mayda o‗chog‗li nekrozlar kuzatiladi.