Domuladjanova shaxlo ibragimovna

3-jadval 
Tarkibidagi yog‘ kislotalar miqdoriga ko‘ra 
Yog‗ kislotalari 
Miqdori, % da 
Mol miqdorda, % da 
Moy kislotasi 
4.26 
9.8 
Kapron kislotasi 
1.64 
4.1 
Kapril kislotasi 
1.16 
1.6 
Kaprin kislotasi 
1.19 
3.5 
Laurin kislotasi 
5.01 
2.0 
Miristin kislotasi 
16.43 
19.6 
Palmitin kislotasi 
14.83 
23.4 
Stearin kislotasi 
3.40 
8.9 
Dioksisterin kislotasi 
0.38 
0.3 
Olein kislotasi 
44.42 
27.0 

---

11 
4-jadval 
Sut tarkibidagi mineral moddalarning miqdori, % da 
Moddalar/ko‘rsatkichlar Ca 
Mg 
P 
Na 
K 
Cl 
Ona sut tarkibidagi 
miqdori 
16.7 
2.2 
7.3 
5.3 
23.5 
16.5 
Sigir suti tarkibidagi
miqdori 
16.8 
1.7 
11.6 
5.3 
20.7 
13.6 
Yangi sog‗ilgan sut to‗la qimmatli bo‗ladi. U bakteritsidlik xususiyatiga 
ham ega, ya‘ni o‗ziga tushgan bakteriyalarning ko‗payishiga yo‗l qo‗ymaydi va 
hatto ularni o‗ldirishi mumkin. Yangi sog‗ilgan sutning bakteritsidlik 
xususiyatini saqlab qolish uchun u sovitiladi. 30
o
C temperaturada yangi sutning 
bakteritsidlik xususiyati 3 soatgacha, 15
o
C da 8 soatga yaqin, 10
o
C da esa 24 
soatgacha saqlanadi.
 
1.2.Sut mahsulotlarini qayta ishlash texnologiyasi
Sut zavodlari savdoga pasterizatsiyalangan va sterillangan sut chiqaradi.
Pasterizatsiyalangan sut 
xom sutni 15-20 sekund mobaynida 74-76
o
C 
temperaturagacha qizdirib tayyorlanadi. Xom sut maxsus apparatlarda (sutga 
tushgan 
bakteriyalarki 
o‗ldirishga 
mo‗ljallangan) 
pasterizatsiyalanadi. 
Pasterizatsiya qilingan sut sovitiladi va dezinfeksiyalangan toza idishlar (butilka, 
flyaga, polimer qoplamali qog‗oz paketlar) ga solinadi. Pasterizatsiyalangan 
sutni qaynatmasdan iste‘mol qilish mumkin. 
Pasterizatsiyalangan 
sutning 
qaymog‗i 
(yog‗i) 
olinmagan 
sut 
normallashtirilgan, ya‘ni yog‗i ma‘lum miqdorgacha etkazilgan sut deb ham 
ataladi. Unda 3,2% sut moyi bo‗ladi. Yog‗i ko‗paytirilgan sut qaymoq qo‗shib 
tayyorlanadi. Uning yog‗liligi 6% gacha. Oqsilli sutda yog‗i olinmagan sutga 
qaraganda yog‗ kam (1-2,5%) bo‗ladi, lekin oqsil (5.5% gacha), sut qandi va 
boshqa 
tarkibiy 
qismlar 
ko‗p bo‗ladi. Yog‗i olinmagan sut bilan 

---

12 
yog‗sizlantirilgan quruq sutni aralashtirib olinadigan oqsilli sut parhez mahsulot 
bo‗lib, asosan oqsil etishmaydigan kasallarga buyuriladi. Yog‗siz sut yog‗i 
olinmagan sutni separatordan o‗tkazib (qaymog‗ini ajratib) olinadi. Bunday 
sutda yog‗ 0,05%dan oshmaydi. Vitaminlashtirilgan sut yog‗i olinmagan sutga 
vitamin S (1 kg sutga 100 mg) qo‗shib tayyorlanadi. Qizdirilgan sut 
pasterizatsiyalangan sutni yopiq idishlarda 95-99
o
C da 3-4 soat dimlab 
tayyorlanadi. Qizdirilgan sut ham yog‗i ko‗paytirilgan sut hisoblanadi.