Domuladjanova shaxlo ibragimovna

Smetana tayyorlash.
Sut zavodlarida qaymoqdan tayyorlanadigan 
smetana tarkibida 30 foiz yog‗ bo‗lishi kerak. Nordonligi esa oliy nav smetanada 
65—90°T, birinchi nav bo‗lsa 65—110°T atrofida bo‗lishi mum-kin. Yog‗ 
darajasiga ko‗ra smetana 31,6 foizgacha me‘yor-lashtirilishi mumkin. 85—95
o
C 
da pasterlangan mahsulot 22
o
C gacha sovitiladi. Yilning issiq kunlarida 18
o
C 
gacha sovitish tavsiya qilinadi. Keyin 5 foiz ivitqi solinadi, aralashtiriladi va 
16—18
o
C da termostatda 14—16 soat saqlayadi. Tayyor bo‗lgan mahsulot 
nordonligi 65—85°T bo‗lgani holda 6—8 soat 5— 8
o
C da sovitiladi.

---

19 
Smetana
tarkibida sut yog‗i ko‗p bo‗ladigan sut kislotali parhez 
mahsulot, pasterizatsiya qilingan va sovitilgan qaymoqqa sof oziq muhitida 
etishtirilgan sut kislotali streptokokk, ba‘zan esa xushbo‗y hid beradigan 
bakteriya qo‗shib ivitiladi. Savdoga tarkibida 20%, 25%, 30%, 36% yog‗i 
bo‗lgan smetanalar chiqariladi; quyultirilgan smetananing yog‗liligi 40% 
bo‗ladi.Smetana yuqori kaloriyali to‗yimli oziq mahsulotdir. Tarkibida sut 
yog‗idan tashqari oqsil, sut qandi, organik kislotalar, mineral tuzlar, shuningdek, 
A, E, B
1
, B
2
, C va PP vitaminlari bo‗ladi. Smetananing kaloriyaliligi tarkibidagi 
sut yog‗ining miqdoriga bog‗liq. Smetanada yog‗ va vitamin ko‗p bo‗lganligi 
uchun undan parhez taom sifatida foydalaniladi. U salat, sous, suyuq va quyuq 
ovqatlarga solinadi; ayrim shirin taomlarga, xamirga qo‗shib ishlatiladi, 
shuningdek, nonushtada alohida ovqat sifatida iste‘mol qilinadi. Smetana shisha 
yoki sirlangan idishlarda saqlanadi, harorat 0
o 
C-8
o 
C bo‗lgan qorong‗i joyda uch 
sutkagacha buzilmaydi.
Uy sharoitida smetana qaymoqdan tayyorlanadi, uni ivitish uchun 
qaymoqqa tomizg‗i sifatida (qatsmoqqa nisbatan 5-10% miqdorida) smetana 
solinadi. 
Qaymoq
- sigir sutini separatordan o‗tkazib olinadigan saryog‗ parhez 
mahsulot. Yangiligida iste‘mol qilinadigan qaymoq tarkibida 10-60% yog‗ 
bo‗ladi. Shuningdek, sotuvga quyultirigan va quritilgan qatsmoq ham qiqariladi. 
Tarkibida yog‗ miqdori ko‗p bo‗lganligi sababli u ancha to‗yimli mahsulot 
hisoblanadi. Tarkibida yog‗dan tashqari oqsil, uglevod, mineral tuzlar, A, E, B
1
, 
B
2
, C, PP vitaminlari va boshqalar bo‗ladi. Yog‗liligi 10%li qaymoqning 
kaloriyasi – 1173, 20% li qaymoqniki- 2131 va 35% li qaymoqniki esa- 3345 ni 
tashkil etadi. Qaymoq turli –tuman pazandalik mahsulotlari tayyorlashda 
ishlatiladi. Seryog‗ qaymoq tez va oson ko‗pchib, ko‗pik hosil qilishligi sababli 
undan ko‗pincha shirin taomlar va konditerlik mahsulotlari tayyorlashda ham 
foydalaniladi. Qaymoq parhez ovqat sifatida iste‘mol qilinadi. Uni 0
o 
C - 8
o 
C 
haroratda qorong‗i joyda uch sutkagacha saqlash mumkin [7,8,9].