Lab ishlanma. An kim-12

Ishning bajarilish tartibi. 
Probirkaga kichik aluminiy bo‘lagini solib, unga 
5-8 tomchi 2 n li ishqor eritmasidan qo‘shing. Metallning erish mexanizmiga 
ahamiyat bering. Toza suvda aluminiy metalli deyarli erimaydi, chunki bunda 
metall sirti oksid parda bilan tezda qoplanib, passivlashadi. Ishqorlarda esa bu 
oksid parda aluminatlar hosil qilib oson eriydi. Reaksiya quyidagicha boradi: 
Al + H
2
O → H
2
+ Al
2
O
3
Al
2
O
3
+ NaOH → NaAlO
2
+ H
2
O 
Vazifa.
Reaksiya tenglamalarini tenglang. 
Xulosalarni daftaringizga yozing. 

---

Kuchkarov M.A. -97- Anorganik kimyo 
6 – tajriba. Aluminiy korroziyasi 
Ishning bajarilish tartibi. 1) 
Aluminiyning suvdagi korroziyasida oksid 
pardaning roli. Aluminiy bilan simob tuzlari bilan o‘zaro ta’sirlashuvida amalgama 
hosil bo‘ladi. Buning natijasida metallning himoya qatlami buziladi. Bu esa 
aluminiyning kimyoviy aktivligini oshiradi. Natijada metall suv bilan shiddatli 
reaksiyaga kirishadi.
Qum qog‘oz bilan aluminiy plastinkani tozalab, distillangan suv bilan yuvib, 
filtir quriting. So‘ngra probirkaning yarimigacha distillangan suv solib, quritilgan 
aluminiy plastinkani tushiring. Vodorod ajralib chiqadimi? Ehtiyotlik bilan 
plastinka sirtini shisha tayoqcha yordamida ishqalang.
Suvni to‘kib tashlab, probirkadan aluminiy plastinkani oling va filtr qog‘oz 
yordamida quriting va plastinka 1 tomchi Hg
2
(NO
3
)
2
tomizdiring. 2-3 minut 
o‘tgandan so‘ng filtr qog‘oz bilan simob tuzini artib tashlang va uni probirkadagi 
distillangan suvga soling. Nima kuzatiladi? Yana shisha tayoqcha yordamida 
plastinka sirtini ishqalang. Aluminiyni suv bilan shidatli reaksiyaga kirishib 
vodorod ajralishini kuzating.
2) 
Simob tuzlari ishtirokida aluminiy metallining havodagi korroziyasi. Qum 
qog‘oz bilan tozalangan aluminiy bo‘lagiga 1 tomchi Hg
2
(NO
3
)
2
tomizdiring. 2-3 
minut o‘tgandan so‘ng filtr qog‘oz bilan simob tuzini artib tashlang va 
plastinkaning 2-3 ta joyidan tirnang va havoda qoldiring. Bir oz vaqt o‘tgandan 
so‘ng aluminiy plastinka sirtida kukunsimon oq dog‘ hosil bo‘lganligini kuzating. 
Bu jarayonda aluminiy oksidi hosil bo‘ladi.