Microsoft Word shaytanat1 ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
93
yashayotgan dunyo shunday tuzilgan: haqiqatga ishonishmaydi. Haqiqatni aytsang — 
jinniga chiqarishadi. Faqat bizning sayyoramizdagina haqiqat bor — bunga shak 
keltirma. Sen bizdan qochma, sayyoramizga butunlay ketishga hozirlan. 
— Nima qilishim kerak? 
— O‘zingni jismonan mahv etishing lozim. 
— O‘ldirishim kerakmi? 
— Ha. Bu bizning asosiy shartimiz. Yuraging urishdan to‘xtamay turib, joningni olib 
chiqib ketamiz. Seni yerliklar unutishlari lozim. Jisming mahv etilmasa, Zurruda joning 
orom topmaydi. Sen uchun boshqa yo‘l yo‘q. Bobong ham shu fikrda. 
— Bobom? Qaysi bobom? 
— Hozir ko‘rasan, nurga qadam qo‘y. 
Anvar beixtiyor ravishda deraza tomon qadam qo‘ydi. Ko‘kragidan bir nima uzib 
olinganday bo‘ldi. Nur uning ruhini ko‘z ilg‘amas yulduz — Zurru sayyorasi tomon olib 
uchdi. Mehmonxonada uning faqat toshqotgan gavdasigina qolgan edi. Go‘yo haykalga 
aylanganini o‘zi bilmaydi. Bir qancha vaqt o‘tgach, xotini uyg‘onib, undan xavotirlanib, 
xabar olgani chiqadi-yu, bu manzaradan dahshatga tushadi. Bu haqda keyin so‘zlaymiz. 
Hozir Anvarning ruhi izidan borishning ayni payti. 
Bu safar Anvarning ko‘z o‘ngida butunlay o‘zga manzara paydo bo‘ldi: cho‘qqilaridan qor 
arimagan tog‘. Tog‘ning naq kindigini yorib chiqqan sharshara. Uning yonida to‘rt 
odamning qulochi yetmaydigan chinor. Daraxtning baxaybat shoxlari ostida yog‘och 
so‘ri. So‘rida Anvardan bir-ikki yosh kattarok yigit kitob o‘qib o‘tiribdi. Anvar uni 
qaerdadir ko‘rganday edi — kimgadir o‘xshatdi. Keyinroq, ruhi uyiga qaytgach, bir sirni 
aniqlaydi — u o‘ziga o‘xshardi. Bu haqda ham so‘ngroq so‘z yuritamiz. Hozir esa... Anvar 
salom berdi. Mo‘ylovli yigit boshini ko‘tardi: 
— Keldingmi, bolam? — dedi u. Anvar ajablandi: «Qanaqasiga men unga bola bo‘lay?» 
Mo‘ylovli yigit uning fikrini o‘qiganday jilmaydi. — Sen mening nabiramdaysan. Amir 
meni osmay, men bu yerga kelib qolmaganimda, balki sen mening nabiram bo‘larding. 
Shoakbar Zunnuniy degan odamni eshitganmisan? 
Anvar unga yaxshiroq tikildi, shunday jadidni eshitgan edi. Buxoro amiri dorga torttirgan 
ziyo ahli orasida Shoakbar Zunnuniy ismli zotning buyuk salohiyat egasi bo‘lgani haqida 
tarix kitoblarida bir qancha satrgina bor. Zunnuniydan na bir meros, na bir satr asar 
qolgan. U haqdagi xotiralar ham uzuq-yuluq edi. Anvar qisqa satrlar orasida ulug‘ sinoat 
yashiringan bo‘lishi mumkinligini o‘ylab ko‘rmagan ekan. Agar hozir o‘zini Shoakbar 
Zunnuniy deb tanitgan mo‘ylovli yigit «men haqimda nimalar bilasan?» deb so‘rab qolsa 
Anvar javob bera olmay izza chekardi. Baxtiga, bunday savol berilmadi. Zunnuniy gapini 
davom ettirdi: 
— Hadicha buvingning ko‘z ochib ko‘rgan eri menman. Biz uch farzand ko‘rdik, ammo 
ular peshonamizga sig‘madi. Men osilganimdan so‘ng buving bobong Jamoliddinga tegdi. 
Sen xafa bo‘lma, to‘g‘risini aytishga majburman. Jamoliddin menga hamsoya edi. Hatto 
hamfikr edi. Biz Vatanni o‘rus podshosi zulmidan ozod etmoq yo‘liga jon tikkan edik. 
Buxoro tasarrufidagi yerlarda fuqaroga ziyo bermak istagida yurgan onlarimizda hibsga 
olindik. Faqat Jamoliddin tirik qoldi. Anglayapsanmi?.. 
Anvarning qulog‘iga yoqimli ovoz keldi: 
— Bu gaplarga ishon. Bularning barchasiga biz guvohmiz. Bobong xoinlik qilib imonini 
sotgach, sho‘rolar xizmatiga o‘tdi. Buvingga uylandi. Zunnuniydan qolgan qo‘lyozmalarni 
buzgan holda tahrir etib, sho‘rolar maqsadiga moslab nashr ettirdi, shu yo‘l bilan 
shuhrat topdi. Oqibatda soxta shuhrati o‘z boshini yedi. O‘ttiz yettinchi yilda sho‘rolar 
uning sadoqatli xizmati uchun hibsga olib, tumanli yurtga yubordilar. Sovuqda ochlik 
azobiga chidolmay xor bo‘lib o‘ldi. Onangda uning xatlari saqlangan. Ishonmasang, o‘qib 

---

Shaytanat (1-kitob). Tohir Malik