O ’ zb e k I s t o n r e s p u b L i k a s I q I s h L o q V a s u V x o ’ j a L i g I v a zi r L i g I samarqand qishloq xo’jalik instituti

 
2.4.Muzqaymoqning fizik-kimyoviy ko’rsatgichi quyidagi jadvalda 
keltirilgan. 
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M 
001.004.031. БМИ. 2014 й. 

---

26 
Muzqaymoq aralashmasiga issiqlik ishlov berish Muzqaymoq aralashmasiga 
issiqlik 
ishlov 
berish 
natijasida undagi barcha kasal tug’diruvchi 
mikroorganizmlar yo’qoladi, solingan komponentlar eriydi va bir jinsli mahsulot 
xosil bo’ladi. 
Muzqaymoq aralashmasiga issiqlik ishlov berish quyidagi jarayonlarni o’z 
ichiga oladi:
Muzqaymoq
Tarkibi , % 
quruq 
Yog’ qand
modda 
Kislotaligi 
gradus T 
Sutli:
Sutli, 
yong’oqli, 
kofeli,sukatli,
mag’izli
Mevali, rezavor mevali
Shokoladli
karamelli
Sariyog’li:
Sariyog’li, 
yong’oqli, 
sukatli
mevali, rezavor-mevali shokoladli
karamelli
Plombir:
sariyog’li, 
sukatli, 
mag’izli,
yong’oqli, kofeli
mevali, rezavor mevali shokoladli
karamelli
Rezavor-mevali
Xushbo’y
3,5 15,5
2,8 16 
3,5 17,5 
3,0 16,0 
10 14 
8 15
10 16
9 15
15 15 
12 16 
15 17
13,5 16 
- 27 
- 25 
29 
29 
31 
33 
34 
33 
36 
38 
40 
38 
42 
43 
30 
25 
22
50
24
40 
22
50
24
40 
22
50
24
40
70
70
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M 
001.004.031. БМИ. 2014 й. 

---

27 
Pasterlash. Muzqaymoq aralashmasini pasterlash uchun doimiy va uzluksiz 
ishlaydigan apparatlar ishlatiladi. Pasterlash 85
0
S xaroratda 50-60- sekund saqlash 
bilan boradi. 
Filtrlash. Pasterlangan aralashma filtrlanadi. Filtrlash uchun diskli, 
plastinkali, silindrli va boshqa filtrlar qo’llaniladi. 
Gomogenizasiya. Filtrlangan aralashma sovutishdan oldin pasterlash 
xaroratiga yaqin xaroratda gomogenizasiyalanadi. Gomogenizasiyalash jarayoni 
sutli va yog’li aralashma tarkibidagi yog’ sharchalarini kichik zarrachalarga 
parchalaydi. Natajada muzqaymoq strukturasi yaxshilanadi. 
Sovutish va saqlash. Gomogenizasiyadan so’ng aralashma tezda 2-6 S 
xaroratgacha sovutiladi. Buning uchun trubali va ko’pseksiyali sovutgichlar 
qo’llaniladi. Sovutilgan aralashma qisqa muddatda saqlash (ko’pi bilan 24 soat) 
uchun tankka (idishga) yuboriladi. Saqlash jarayonida sut yog’idagi gliseridlar 
qotadi va yog’ sharchalari bir-biriga yopishadi. 
Muzqaymoqning oziqaviy va biologik qimmati juda yuqori bo’lib, u juda 
boy uglevodga 14 % dan 30 % gacha, yog’ga 2,8 % dan 17 % gacha, oqsilga 3,5-
4,5 % gacha (kazein, laktoalbulin, laktoglobulin ko’rinishida), mineral tuzlarga 0,7 
%, hamda vitaminlarga. Sutli muzqaymoqning energetik qimmati 5607-6162 
kdj/kg ni tashkil etadi. 
Muzqaymoq tayyorlash uchun xomashyo bo’lib xizmat qiladi: sigir suti, 
kaymoq va sariyog’, xul meva va rezevor mevalar, tovuq tuxumi va melanj, qand, 
ta’m beruvchi, xushbuy xid beradigan moddalar va stabilizatorlar (jelatin, bug’doy 
uni va x. k). 
Shakar - muzqaymoq uchun asosiy xomashyo bo’lib, u mahsulotga shirin 
ta’m beradi, shu bilan birga muzqaymoqning muzlash darajasini pasaytiradi, 
frizerlash jarayonida katta muz kristallarining sodir bo’lishiga qarshilik ko’rsatadi 
va nafis, konsistensiyasi bir jinsli mahsulot olishga yordam beradi. 
Бажарди 
Рахбар
Tilavov X 
Eshonqulov M