01. Shikastlangan tayanch-xarakat apparati faolyatini tiklashda

Yassi oyoqlik. Odam tovon kaftining pastki qismi tayanch-harakat 
sistemasining ressori vazifasini bajaradi. Bolalar uzoq vaqt tik turganda, og`ir yuk 
ko`targanda, tor poyafzal kiyganda oyoq panjasi gumbazi yassilanadi, natijada 
yassioyoqlik kelib chiqadi. Oyoq panjasi gumbazning yalpayib tekis bo`lib
qolishi oyoq bo`yiga yoki eniga yassi bo`lishi mumkin. Goho xar ikkisi
1-ga uchraydi oyoq eniga yassi bo`lsa uning tagiga eniga yalpayadi og`irlik
esa oyoqni 1 va 5 gacha barmoqlarga tushmay barmoq tagiga kaft
suyaklarining boshchasiga tushadi, oyoq bo`yiga qarab yassi bo`lsa uning
tagi erga bir tekis tegib turadi. Yassioyoqlik natijasida oyog``ining tovon- panja 
va boldir muskullarida og`riq bo`ladi. Yassioyoqlik tug`ma va hayotda orttirilgan 
bo`ladi, lekin oyoq yassiligi tug`ma bo’lishi juda kam hollarda uchraydi. 
Yassioyoqlikning tug`ilgandan keyin yuzaga kelishi sabablari quyidagilardan 
iborat: bolani juda yoshligidan (8-10 oyligidan) boshlab yurg`izish, uzoq vaqt tik 
turg`izish, yosh bolaga poshnasi yumshoq poyabzal kiygizish, o`quvchilarning kun 
bo`yi poshnasiz sport poyabzalida yurishi, poshnasi baland, uchi tor poyabzallarni 
kiyish, og`ir yuk kutarish. Asosan oyoq panjasi muskul boylamlari aparatining 
zaiflashi masalan raxit yoki xaddan tashqari zo`r kelishi oqibatida poyfzalning 
noqulay bo`lishi maymoqlik, oyoq shikastlanishi yoki falajlanishi ko`pincha 
polimilitda sabab bo`ladi ba`zan kasallik ish kunining ko`p qismini oyoqda tik 
turib o`tkazadigan kishilar sartarosh, sotuvchi va boshqalarda paydo bo`ladi. 
Kasallikni dastlabki belgisi oyoq tez toliqadi, tagi og`riydi, boldir son soxasida 
ham og`riq seziladi, keyinchalik og`riq tizza bo`g`imlari belga ham tarqaladi, 
kechkurunga borib oyoq shishadi kechasi shishish qaytadi yassi oyoqlikda kishilar 
oyog`ini kerib, tizza va chanoq, son bo`g`imini sal bukib qo`llarini silkib yurishadi, 
ularda ko`proq poyfzalning poshnasi va tag charmi, ichki yuzasi ediriladi yassi 
oyoqlikni oldini olishda poyfzalning oddiy va qulay bo`lishi, siqmasligi, poshnasi 
juda baland bo`lmasligi nixoyatda muhimAna shularni hisobga olib, yassioyoqlikni 
oldini olishga e'tibor berish kerak. 
Kun bo`yi tik oyoqda turib ishlaydiganlar vaqti-vaqti bilan oyoqlarini to`g`ri 
uzatib 5-10 minut davomida dam olishlari kerak. Bolalarda uchraydigan yassi 
oyoqlikni oldini olish uchun ularning qadi-qomatiga e`tibor berish boshi va 
tanasining to`g`ri tutishga o`rgatish lozim oyoqning muskul va boylamlarini 
mustaxkamlashda badan tarbiya va sport bilan shug`ullanish shuningdek yozning 
issiq kunlarida tuproqda oyoq yalang yurishning foydasi bor. Oyog`i yassi 
odamlarni ortoped vrach davolaydi. Davoni iloji boricha erta boshlagan ma`qul,
bemorni uyda qilishi mumkin bo`lgan maxsus gimnastika buyuriladi kechkurun 
oyoqni issiq suvga suv tempraturasi 35-36 gradusli suvga tuz solib o`tirish so`ngra 
panja va boldirga barmoqdan yuqoriga qarab silash, payfzal ichiga maxsus patak 
stelka supinator solib kiyish yoki maxsus payfzal tavsiya etiladi bu tadbirlar 

---

22 
yordam bermasa operatsiya qilinadi.