Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

 

---

8.3.1-жадвал 
Айланма маблағларнинг келгуси давр харажатлари нормативини
ҳисоблаш бўйича мисол 
Харажатлар тури ѐки 
гуруҳи 
Йил бошига 
қолдиқ, минг сўм 
Бир йиллик 
харажатлар, минг сўм 
Бўлиши 
керак 
Йил охирига 
қолдиқ, минг 
сўм 
Янги турдаги 
маҳсулотларни 
ўзлаштириш бўйича 
харажатлар, жами 
180 
348 
448 
80 
Жумладан: 
А маҳсулот 
90 
148 
238 
- 
Б маҳсулот 
90 
200 
210 
80 
Алоҳида элементлар бўйича айланма маблағлар харажатлари нормалари 
аниқлангандан сўнг, айланма маблағларга бўлган умумий эҳтиѐжлар 
(норматив) миқдори ҳисобланади. Корхона айланма маблағларига бўлган 
умумий эҳтиѐж, ишлаб чиқариш заҳиралари (хом ашѐ ва асосий материаллар, 
ѐрдамчи материаллар, ярим тайѐр маҳсулотлар, харид қилинувчи маҳсулот-
лар, қадоқлаш ва ўров материаллари, ѐқилғи ва ҳоказолар), тугалланмаган 
ишлаб чиқариш, тайѐр маҳсулот ва келгуси давр харажатларидан иборат 
бўлади.
 
 
8.4. Айланма маблағлардан фойдаланиш кўрсаткичлари ва уларнинг 
айланишини тезлаштириш йўллари 
Айланма маблағлар айланишини тезлаштириш нафақат корхона учун, 
балки бутун халқ хўжалиги учун ҳам катта аҳамият касб этади. У 
ресурсларнинг нисбий озод қилиниши, ижтиомий харажатларнинг 
камайтирилишига кўмаклашади ва иқтисодий режалаштириш суръатини 
оширади. 
Корхона айланма маблағларидан самарали фойдаланиш учта асосий 
кўрсаткични тавсифлайди: 
1) айланиш коэффициенти; 
2) айланма маблағларнинг юкланиш коэффициенти; 

---

3) воситаларнинг бир марта айланиши давомийлиги.