Э. Шодмонов, Д. Бабабекова, Б. Турсунов корхона иқтисодиёти ва инновацияларни бошқариш

Тўлов қобилияти коэффициенти
(К
пл
) корхонанинг дебиторлар билан 
ўз вақтида ҳисоб-китоб қилиш ҳамда тайѐр маҳсулот ва бошқа моддий 
воситаларини сотишнинг қулай шароитларда сотиш орқали баҳоланадиган 
тўлиқ имкониятларини кўрсатади. У қуйидаги формула асосида ҳисобланади: 
зк
дз
пл
Д
П
П
А
К



2
2
 
Бу ерда: 
А
2
– айланма активлар (ишлаб чиқариш заҳиралари, тайѐр маҳсулот, пул 
маблағлари, дебиторлик қарзлари ва ҳоказолар); 
П
2
– мажбуриятлар (қисқа муддатли қарзлар, қисқа муддатли кредитлар, 
бюджет олдидаги қарзлар, кредиторлик қарзлари ва ҳоказо); 

---

П
дз
– муддати ўтиб кетган дебиторлик қарзлари; 
Д
зк
– узоқ муддатли қарз ва кредитлар. 
Хусусий ва қарзга олинган маблағлар нисбати коэффициенти
(К
сс
) 
уларнинг шаклланиш манбаларини инобатга олган ҳолда, пул маблағлари 
билан таъминланганлик даражасини аниқлайди. У қуйидаги формула асосида 
ҳисобланади: 
зк
сс
Д
П
П
К


2
1
Бу ерда: 
П
1
– хусусий маблағлар манбалари (Низом жамғармаси, қўшилган 
капитал, тақсимланмаган фойда ва ҳоказо).
 
Молиявий мустақиллик коэффициенти 
(К
фн
) корхона молиявий 
мустақиллигининг камайиши (кўпайиши), келажакда молиявий қийинчилик-
ларга учраш хавфининг кучайиши (пасайиши) ҳақида маълумот беради ҳамда 
корхона ўз мажбуриятлари олдида жавоб беришининг кафолатларини белги-
лаб беради. У қуйидаги формула асосида ҳисобланади: 
ИБ
П
К
фн
1
