8-bob. Raqobatli strategiyalar

8.5-rasm. Raqobatning rivojlanishiga ta’sir omillar
21
 
21
Эргашходжаева Ш.Д. Халқаро рақобат. Ўқув қўлланма. Т.: ТДИУ, 2013 й. 252 бет.
Raqobatni harakatga keltiruvchi kuchlar
Texnologik o’zgarishlar 
Talabdagi o’zgarishlar 
Bozor tuzilmasidagi 
o’zgarishlar 
Mahsulot 
nomenklaturasidagi 
o’zgarishlar 
Tarmoq rivojlanishining 
dinamikasi 
Davlatnin iqtisodiy 
siyosidagi o’zgarishlar 
Ishlab chiqarish xarajatlarinin kamaytirish 
Mahsulotning sifatini yaxshilash 
Investisiyaga yangi talablar 
Iste’molchilar toifalarining o’zgarishi 
Iste’molchilar afzal ko’rishidagi o’zgarishlar 
Mahsulootdan foydalanish usulidagi o’zgarishlar 
Iste’mol standartlaridagi o’zgarishlar 
Konsentrasiya darajasidagi o’zgarishlar 
Tarmoq to’siqlari balandligidagi o’zgarishlar 
Segmentlashdagi torayish-kengayish 
Bozor hokimligi darajasining o’zgarishi hokimligi darajasining o’zgarishi 
Bozorlarning globallashuvi 
Segmentlashdagi torayish-kengayish 
Butunlay yangi mahsulot
Tarmoq bozorining o’sishi 
Tarmoq bozorining etukligi 
Tarmoq bozoridagi pasayish 
Ma’muriy rostlash 
Iqtisodiyotning ochiqligi 
Ilmiy-texnikaviy siyosat 
Monopoliyaga qarshi siyosat 
Ijtimoiy siyosat 

---

165 
Raqobatning rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillarni 6 ta turga ajratish 
mumkin: 
•
texnologik o‘zgarishlar; 
•
talabdagi o‘zgarishlar; 
•
bozor tuzilmasidagi o‘zgarishlar; 
•
mahsulot nomenklaturasidagi o‘zgarishlar; 
•
tarmoq rivojlanishining dinamikasi; 
•
davlatning iqtisodiy siyosatidagi o‘zgarishlar.
Zamonaviy raqobat sharoitida hamkorlik qilish – raqobat ustunligini 
shakllantirish sharti sifatida harakatlanib, qarama-qarshi raqiblikdan o‘zaro 
aloqadagi raqiblikka ztish zarurdir. Bunda strategik sheriklik asosida turli guruhlar 
tuziladi.