Harbiy-texnik instituti rasulova nodira sardarovna

 
Inson huquqlari 
bo‘yicha vakil 
parlamentning O‘zbekiston Respublikasida davlat organlari, 
fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, korxonalar, 
muassasalar, tashkilotlar va jamoat birlashmalari va 
mansabdor shaxslarning inson huquqlariga oid amaldagi 
qonunlarga rioya etilishi samaradorligini nazorat qilish 
vakolatiga ega bo‘lgan mansabdor shaxsi. Inson huquqlari 
bo‘yicha vakil ko‘pgina xorijiy mamlakatlarda mavjud 
bo‘lgan institut-ombudsmanning o‘zbekcha ko‘rinishi. U 
birinchi bor “Oliy Majlisning inson huquqlari bo‘yicha vakili 
(ombudsman) to‘g‘risida”gi 1997-yil 24-aprel qonuni bilan 
joriy etilgan. Inson huquqlari bo‘yicha vakil Oliy Majlis 
tomonidan deputatlar orasidan Oliy Majlis vakolati 
muddatiga saylanadi. 
 
Prezident
(lotincha “praesidens” – oldinda o‘tiruvchi) – Respublika 
boshqaruvi shaklidagi davlatlarda davlat va hukumat rahbari. 
Odatda Prezident ijro etuvchi hokimiyat boshlig‘i hisoblanib, 
davlatning ichki va tashqi siyosatida xalq nomidan ish 
yuritadi. Jahonda birinchi prezidentlik boshqaruvi XVIII asr 
oxirida AQShda joriy qilingan. O‘zbekistonda prezidentlik 
boshqaruvi ilk bor 1990-yil 24-martda joriy qilingan bo‘lib, 
O‘zbekiston Prezidenti butun O‘zbekiston fuqarolari 
tomonidan umumiy, teng va to‘g‘ridan to‘g‘ri saylov prinsipi 
asosida saylanadi.
 
Referendum
(lotincha “referendum” – e’lon qilinishi lozim bo‘lgan xabar) 
– 
jamiyatni 
demokratik 
boshqarish 
jarayonida 
qo‘llaniladigan tadbirlardan biri. Ba’zi muhim masalalarni 
umumxalq 
ovoziga, 
umumxalq 
so‘roviga, 
xalq 
muhokamasiga qo‘yib hal etish.
 
Fuqarolik
shaxsning biron bir davlatga huquqiy va qonuniy jihatdan 
tegishliligini bildiruvchi atama. Muayyan davlatning 
fuqarosi ushbu davlat hududidagi xorijiy fuqarolar va 
fuqaroligi bo‘lmagan shaxslardan o‘z huquqiy mavqeiga 

---

178 
ko‘ra farq qiladi. Chunonchi, Konstitutsiya va qonunlarda 
belgilangan siyosiy huquq va erkinliklar faqat fuqarolarga 
tegishlidir. Demak, shaxs fuqarolikni olishi bilan ushbu 
davlatdagi siyosiy huquqlardan foydalanish imkoniyatini 
ham oladi.