Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

3. Оқушылардың өзін-өзi күтуіне байланысты еңбегі. 
Еңбек
 
тәрбиесі-
нің
 
жүйесінде оқушылардың өзін-өзі күтyi кең орындалады. Оқушылар оқу 
жабдықтарын жөндеуге қатынасады, кластарды ретті және тазалықта ұстай-ды. 
Мектеп участогіндегі жұмыстарға араласады.

---

146 
Өзін-өзі күтуге қатынaca отырып оқушылар еңбек етуді, ересектердің 
еңбегін бағалауды үйренеді, оларда қоғамдық мүлікті қopғay қамқорлығы 
дамиды.
Өзін-өзі күту еңбегі үйде де жүргізіледі Мысалы, төсек-орынды жинас-
тыру, киімдерін таза ұстау, бөлмедерді тазалау.
4. Оқушылардың қоғамдық пайдалы еңбегі. 
Оқушылар өз кластарын 
көркейтуге, табиғатты қорғауға, мектеп маңайын көгалдандыруға, қағаз бен 
металл жинауға т.б. қатысады.
Еңбектің бұл түріне қатысу арқылы оқушылар қоғамшыл, коллектившіл 
болып, жалқаулық, кертартпалықтан арылады.
5. Өнімді еңбек процесіндегі еңбек тәрбиесі. 
Оқушылардың, әсіресе жо-
ғары класс оқушыларының өнімдi еңбекке қатысуы – еңбеккерлерді тәрбие-
леудің шарты. Мектеп участоктарында, шеберханаларында заттар дайындай-
ды. Өндірістік бригадаларда, мал шаруашылығында жұмыс істейді
3.8.3. Оқушыларды еңбекке баулу мен кәсіпке бағдарлау-дың 
методтары
.
Оқушылар қатысатын еңбек түрлері олардың жас шамасына лайық бо-луы 
талап етіледі
Оқушылар еңбегі дер кезінде бағаланып барылуы керек. Мадақтау яки 
кемшілігін көрсету методтарын қолдану керек.
Тәрбие жұмысының тәжірибесiнде оқушылардың еңбек ісiн ұйымдас-
тырудың белгілі методикасы құрылған. Бұл методика еңбектi лайықты түрде 
жоспарлауды, еңбектi ұйымшылдықпен бастауды, еңбек процесін дұрыс 
ұйымдастыруды және еңбектің нәтижесін ретті түрде бағалауды қамтиды.
Оқушылардың орындайтын жұмыстары алдымен жоспарланып алына-ды. 
Істейтін жұмыстары оқушылардың шамасына лайық болу керек. Класс 
бойынша iстелетiн коллективтiк тапсырмаларды орындау үшін шағын топтар 
құрылдаы. Топтың жауапты ұйымдастырушылары сайланады.

---

147 
Еңбек процесiн рет-ретiмен ұйымдастыру қажет. Жұмыстың ұйымдас-
тырылу әдісіне қарай сол жұмысқа оқушылардың көзқарасы да, оны орын-дауы 
да әртүрлі болады. Оқушылардың еңбек әрекеттерiнің нәтижелi болуы үшін 
жарыс ұйымдастырған тиімді. Жарыстың қорытындылары хабарланып, 
оқушылар марапатталып тұрса, оларда еңбек етуге қызығу арта түседі.