Mavzu: Olmon tilidagi gaplarda ikkinchi darajali bo’laklar



Download 0,53 Mb.
Pdf ko'rish
bet52/76
Sana12.03.2022
Hajmi0,53 Mb.
#491557
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   76
Bog'liq
olmon tilidagi gaplarning ikkinchi darajali bolaklari

unter welcher Bedingung?
(qanday shart bilan?), 
in 
welchem Fall?
(qanday holda?) 
so‟roqlariga javob bo‟ladi. Shart holi predlogli ot bilan ifoda 
etiladi: Man konnte keine Zukunft haben, ohne Vergangenheit. (H.Kant). Aber nicht ohne 
Mattes, nicht ohne Hedwigs Zustimmung sei er auszuführen. (M.Bruns). 
O‟zbek tilida shart holi fe‟l bilan ifodalangan bo‟lakka bog‟lanib, harakat-holatning bajarilish 
shartini bildiradi. Bu hol odatda shart mayli formasidagi fe‟l bilan, ravishdosh oboroti bilan, 
ko‟makchili konstruktsiya bilan ifodalanadi. Shart holi qanday qilib, qanday shart bilan va 
qanday taqdirda? So‟roqlariga javob bo‟ladi. 
Shart holi quyidagicha ifodalaniladi: 
1) shart formasidagi fe’l bilan: 
Nurmatjon kimyogarlik nima ekanini yaxshi biladi – “Kim gar istasa g‟ishtni, tishni tilla 
qiladi”. (A.Qahhor). 
2) ravishdosh bilan:
Bunda asosan i(b) affiksi yordamida yasalgan ravishdosh qo‟llanadi. 
Biror narsa olsang ko‟rib-ko‟rib ol! 
To‟siqsizlik holi harakatning bajarilishiga to‟siq bo‟lgan shartni yoki shart-sharoitni va 
harakatning ushbu harakatga qaramay amalga oshishini anglatadi. 
To‟siqsizlik holi wessen ungeachtet?, trozt welchen Umständes?, trotz welcher Umstände? 
(nimaga qaramasdan?, qanday sharoitga qaramay?) kabi so‟roqlarga javob bo‟lib keladi. 
To‟siqsizlik holi trotz, trotzdem, ungeachtet kabi so‟zlar bilan qo‟llangan otlar yordamida 
ifoda etiladi: 
Trotz seiner Aufregung sah er sich noch die Schultern des Menschen an. (H.Mann). 
O‟zbek tilida to‟siqsizlik holi asosan –sa … ham, -sa, -da) formasidagi fe‟llar va –ga 
qaramay tipdagi konstruktsiyalar yordamida ifoda qiladi. To‟siqsizlik holi nimaga qarmay?, 
nimaga qaramasdan? So‟roqlariga javob bo‟ladi. 
Misollar: 
Sho‟xlik qilsalar ham juda kuydirgi sug‟oryaptilar. (Oybek). Ikkinchi zvenoning yarmida, 
kunning issig‟iga qaramay, Gogodin kultivatsiya qilardi. (Sh.Rashidov). No‟mon aka shuncha 
yelib yurgani bilan kalavani uchini topolmadi. (Mirmuhsin). 

Download 0,53 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   76




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish