Намуна (Образец)

3.
 
Biznesning “manfaatdor shaxslar” ta’rifi va tavsifi (mijozlar, etkazib 
beruvchilar, sheriklar, davlat idoralari va boshqalar). 
SHubhasiz, har bir biznes bo‘shliqda mavjud emas, balki juda aniq 
“manfaatdor shaxslar” – mijozlar, ta’minotchilar, sheriklar, davlat idoralari, 
ommaviy axborot vositalari va boshqalar bilan shakllangan. SHuningdek, korxona 
ma’lum bir manfaatdor shaxslarning ehtiyojlarini (funksionl, ijtimoiy va 
moliyaviy) raqobatchilariga nisbatan yaxshiroq qondirgan taqdirdagina 
muvaffaqiyatli rivojlanishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda, biznes manfaatdor 
shaxslar uchun raqobatchilar bajara oladigan darajada ko‘proq funksional, ijtimoiy 
va moliyaviy qiymatlarni yaratgan taqdirdagina mavjud bo‘ladi va muvafaqqiyatli 
rivojlana oladi.
SHuni ta’kidlash kerakki, bozor iqtisodiyoti sharoitida ham funksional, ham 
ijtimoiy qiymat o‘ziga xos moliyaviy qiymatga egadir. SHu sababli, biznesning 
rivojlanishi va uning egalari (aksiyadorlar) uchun moliyaviy qiymat yaratish 
mexanizmi juda ham kerakdir. Korxona o‘zining manfaatdor tomonlariga 
moliyaviy qiymatni yaratadi va to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki bilvosita moliyaviy 
mablag‘larning bir qismini beradi, shu orqali biznes egalariga xususiy mulk 

---

238 
shakllanadi. SHunday qilib, bio‘nesni loyihalashtirishdagi navbatdagi muhim 
qadam bu biznesning har bir “manfaatdor shaxslar”ini aniqlash va tavsiflash bo‘lib, 
ular quyidagi toifalardan iborat bo‘ladi: 
1.
 
Mijozlar – sanoat, ijtimoiy, demografik v boshqa xususiyatlarga ega 
maqsadli bozorlar. 
2.
 
Biznes mahsulotlari va xizmatlarini etkazib beruvchilar (ta’minotchilar). 
3.
 
Hamkorlar – ishlab chiqarish, savdo yoki chakana savdo kompaniyalari 
uchun tarqatish kanallari ishtirokchilari.