Maxsus pedogogika 2016. indd

Ko‘rishida nuqsoni bo‘lgan bolalar

A) Ko‘rlik (qoldiq ko‘ruv esa ko‘r bolalar—yaxshi ko‘radigan 

ko‘zning ko‘ruv o‘tkirligi 0,01 dan 0,04 gacha);

B) Zaif ko‘ruvchi (ko‘zoynak bilan ko‘rish korreksiyalan-

ganda  yaxshi  ko‘radigan  ko‘zdagi  ko‘ruv  o‘tkirligi  0,05  dan 

0,2 gacha, shuningdek, turli xil rivojlanib boruvshi ko‘z kasal-

liklari natijasida sezilarli darajada ko‘ruv o‘tkirligi 0, 30, 4 ga-

cha bo‘lishi mumkin);

---

10

11

V) G‘ilaylik va ambliopiya (ko‘ruv o‘tkirligi 0, 4 dan yuqori 

bo‘lan bolalar).

Eshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalar

A) karlik (o‘rtacha eshituvining yo‘qolishi yaxshi eshitadi-

gan quloqda 85 db dan ortiq bo‘lgan bolalar);

B)  zaif  eshituvchilik  (eshitish  chegarasi  85  db  dan  kam 

bo‘lishi;

V)  kech  karlik  (3-4  yoshdan  keyin  eshitish  qobiliyatini 

yo‘qotgan bolalar, ularda karlikning kech yuzaga kelishi oqi-

batida nutq saqlangan bo‘ladi).

 Nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalar

A) Tizimli nutq buzilishlari (alaliya, afaziya);

B) Nutqiy apparat faoliyati va tuzilishining buzilishi bilan 

bog‘liq  kamchiliklar  (rinolaliya,  dizartiriya,  murakkab  disla-

liya);

V) O‘qish va yozma nutq buzilishlari (disleksiya, disgrafi-

ya);

G) Nutqning temp ritmining buzilishi (duduqlanish);

D) Nutqning motiv shakllanishining buzilishi (mutizm).

Savol va topshiriqlar

1. Rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar toifasiga qanday bola-

lar kiradi?

2. Intellektida nuqsoni bo‘lgan bolalarga ta’rif bering.

3. Aqli zaiflikning darajalarini aytib bering.

4. Ko‘rishida nuqsoni bo‘lgan bolalarga ta’rif bering.

5.Eshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalarga ta’rif bering.

6. Nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalarga ta’rif bering.

II BOB. MAKTABGACHA YOSHDAGI INTELLEKTIDA 

NUQSONI BO‘LGAN BOLALARNI O‘QITISH VA 

TARBIYALASH