Ta‘kidlash joizki, fuqarolik jamiyati faqat demokratiya sharoitida shakllanishi
mumkin va demokratiya milliy va global qadriyatlarni himoya qilishda manfaatlar
tо‗liq hisobga olinadigan fuqarolik jamiyatida rivojlanadi.
Fuqarolik jamiyati
qanchalik rivojlangan bо‗lsa, davlatning demokratik qirralarini shakllantirish
uchun asoslar shunchalik kо‗p bо‗ladi. Fuqarolik jamiyati uning barcha
institutlarining muvozanatli almashinuvi va о‗zaro ta‘sirini talab qiladi.
Fuqarolik jamiyati siyosatshunoslikning ancha murakkab bir toifasi. Mashhur
siyosatshunos A.A.Radugin fuqarolik jamiyatini «... ijtimoiy hayotning nodavlat
qismi, odamlar bir-biri bilan bog‗langan va bir-biri bilan erkin mustaqil subyektlar
bо‗lgan о‗zaro munosabatdir. Fuqarolik jamiyatidagi asosiy ishtirokchi - suveren
shaxsdir», - deydi.
Kо‗plab zamonaviy tadqiqotchilar fuqarolik jamiyati - bu davlat emas,
balki
jarayon ekanligiga qо‗shilishadi. Fuqarolik jamiyatining shakllanishi vaqt va
makonda jadal rivojlanayotgan murakkab hodisadir. Ushbu qarash Markaziy Osiyo
mamlakatlari aholisi uchun juda mos keladi.
Fuqarolik jamiyatini shakllantirish doimiy ravishda davom etishi kerak,
mamlakatda olib borilayotgan islohotlarning muvaffaqiyati va xalq ongida
ma‘naviy va umuminsoniy qadriyatlarning mustahkamlanishi shunga bog‗liq
bо‗ladi.
Fuqarolik jamiyati va uning institutlari davlat va shaxs о‗rtasida vositachilikni
ta‘minlaydi, xususiy va jamoat manfaatlarini ularning birlashtiradigan qadriyatlar
asosida bog‗laydi.
Qisqa davrda mamlakatda «fuqaro - jamiyat -davlat» tizimi qonuniy asosga
qо‗yildi. Bu siyosiy jihatdan keng va atroflicha tahlilga ega bо‗lgan jarayon. Chunki,
uning mohiyati jamiyatda demokratik jarayonlarni amalga oshirishni nazarda tutadi,
eng muhimi, fuqaro manfaati bilan davlat hokimiyatini boshqarish о‗zaro
muvofiqlashadi. Bu jamiyatda, insonning barcha huquqlari: xususan, davlat ishlarida
qatnashish; e‘tiqod erkinligi; yig‗ilishlar; uyushmalar erkinligini amalda ta‘minlash
siyosiy voqeylikka aylanadi. «Fuqaro» va «davlat»
munosabatlaridagi mavjud
begonalashish jarayonlariga barham berilib, ularni davlat hokimiyatini
boshqarishga bо‗lgan ma‘sulligini hamda davlatning fuqarolar oldidagi javobgarligi
vujudga keldi.
Fuqarolik jamiyati faoliyatining muhim sharti - bu kо‗p qirrali ijtimoiy
tuzilishdir. Bu kо‗p jihatdan davlatning barqaror rivojlanishiga va umumbashariy
kelishuv zarurligi haqidagi g‗oyalarni chuqurlashtirishga yordam beradi.
Zamonaviy demokratik davlatlarning asosiy vazifasi aholining turli guruhlari
manfaatlarini tо‗liq hisobga olish va muvofiqlashtirish
orqali butun jamiyatni
birlashtirish, barqaror rivojlanish, barqarorlikka intilish orqali umumiy fuqarolik
kelishuviga erishishdir. Ushbu strategik vazifalarni bajarish uchun davlatning
muhim maqsadi - aholining keng qatlamlari qо‗llab-quvvatlaydigan mustaqil
fuqarolik jamiyati institutlarini shakllantirish va rivojlantirishdir.
Mustaqillikdan
buyon
tо‗laqonli
fuqarolik jamiyatini shakllantirish
О‗zbekiston Respublikasi intilayotgan eng muhim maqsadlardan biri bо‗lib kelgan
va shunday bо‗lib qolmoqda. ―Biz uchun,
fuqarolik jamiyati, - ta‘kidladi I.A.
Karimov - bu ijtimoiy makon, unda qonun ustuvorligi hukmronlik qiladi, bu
nafaqat
qarama-qarshi
bо‗libgina
qolmay, balki shaxsning о‗z-о‗zini
rivojlantirishiga,
shaxs
manfaatlarini
rо‗yobga
chiqarishga, huquq va
erkinliklaridan maksimal darajada foydalanishiga yordam beradi. Shu bilan birga,
boshqa odamlarning huquq va erkinliklarini buzilishiga yо‗l qо‗yilmasligi kerak,
ya‘ni, erkinlik va qonunga bо‗ysunish bir vaqtning о‗zida ishlaydi, bir-birini
tо‗ldiradi va bir-birini talab qiladi. Boshqacha qilib aytganda, davlat qonunlari
inson va fuqaroning huquqlariga putur yetkazmasligi kerak, ammo qonunlarga
hamma shubhasiz rioya qilishi kerak‖ - deydi.
Davlat boshqaruvi, iqtisodiyot, qonunchilik
va ijtimoiy sohada davom
etayotgan о‗zgarishlar fuqarolik jamiyati institutlarining rivojlanish darajasini
hisobga olgan holda izchillik va bosqichma-bosqichlik bilan ajralib turadi.
Odamlar ongida demokratik qadriyatlarni mustahkamlamasdan, demokratiya о‗z-
о‗zidan yoki tashqaridan kuchaygan holda rivojlana olmaydi.
Suveren О‗zbekistonda fuqarolik jamiyati institutlarining yaratilishi aholining
ongi о‗zgarishi bilan ularni yanada modernizatsiya qilish va liberallashtirishni
hisobga olgan holda qonunchilik va tashkiliy asoslarni shakllantirishdan boshlandi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
