Samarqand qishloq xo’jalik instituti “qishloq xo‟jaligi mahsulotlarini tayyorlash, saqlash va qayta ishlashni tashkil etish” kafedrasi

001.429.011.BMI. 2015 y. 

---

Кemiruvchi zararkunandalarga qarshi har xil qopqonlar ishlatish mumkin.
Texnikaviy kontrol bo‟lim temir yo‟l va zonlarining ham tozaligini 
tekshirib, iflos va buzuq vagonlarni ishlatishga ruxsat bermasligi kerak.
3.6. ChIGITLI PAXTANI QURITISh VA TOZALASh 
TEXNOLOGIYASI.
 
Paxta terish mashinalarida terilgan chigitli paxtaning namligini 10-18%, 
ko‟sak terish mashinalarida terilgan paxta namligi 18-27% bo‟lishi mumkin. 
Bunday namlikdagi chigitli paxtani uzoq saqlash mumkin emas, chunki u 3-4 kun 
o‟tgach o‟z-o‟zidan qiziy boshlab, tola va chigitning sifati buziladi.
Namligi 13-14% dan yuqori bo‟lgan paxtani saqlaganda u o‟z- o‟zidan 
qizib, paxta temperatruasi 60-70
0
S gacha ko‟tarilib, biologik prosesslar natijasidla 
tolaning to‟qimachilik xususiyatlari, chigitlarning esa unib chiqish va moy berish 
xususiyatlari kamayib ketadi. 
Namligi normadan yuqori bo‟lgan chigitli paxtani zavodlarda ishlaganda 
texnologik mashinalarining ish unumi va tozalash effekti kamayib, tolaning sifati 
va tashqi ko‟rinishi yomonlashib qoladi. Agarda I - sort chigitli paxtaning namligi 
8 % o‟rniga 9 % bo‟lsa, bunday paxta ishlanganda tola tarkibida tola nuqsonlari 
0,25-0,35% ga ko‟paytiradi. 
Chigitli paxtaning har bir sorti uchun uning uzoq saqlanishiga moslangan 
kondision namlik belgilangan. Mashinada yoki qo‟lda terilgan chigitli paxta 
namligi kondision namlikdan yuqori bo‟lsa, albatta quritib, kondision namlikkacha 
keltiriladi. 
Chigitli paxtaning namligi.
Chigitli paxta ikki xil qismdan-tola va 
chigitdan iborat. Tola asosan selyuloza va qisman uni qoplangan pektin va mum 
moddalardan iborat. Chigit esa (qobiq)sheluxa bilan mag‟izi asosan oqsil va moy 
moddalardan iborat. Tola chigitga qaraganda namlikni tezroq shimib oladi. Chigitli 
paxtaning tarkibidagi bu komponentlarning ximiyaviy tuzilishi har xil bo‟lgani 
uchun ularning namlanishi va quritish jarayonlari ham turlicha bo‟ladi. 
Bajardi 
Rahbar 
Yusupov A 
Siddiqov A