Microsoft Word safety(eng, rus, uz). doc

Shaxsiy muhofaza aslahalari 
Shaxsiy muhofaza aslahalari asosiy muhofaza 
aslahalariga qo'shimcha ravishda ishlatiladi. Ular 
organizmning teri qismlarini, shuningdek, nafas olish 
a'zolarini tashqi nurlanishdan muhofaza qiladi. 
Ular asosan va nurlanishlardan saqlash 
imkoniyatiga ega, ammo nurlanishlar va neytron 
nurlanishlaridan muhofaza qila olmaydi. 
Shaxsiy 
muhofaza 
aslahalarini 
umuman 
ionlovchi nurlanishlarda ishlatganda shartli ravishda 
hamma vaqt qo'llaniladigan va qisqa muddatga 
foydalaniladigan vositalarga ajratiladi. Hamma vaqt 
qo'llaniladigan shaxsiy muhofaza aslahalariga xalatlar, 

---

183 
kombinezonlar, kostyumlar, maxsus oyoq kiyimlari va 
ba'zi bir changga qarshi ishlatiladigan respiratorlar 
kiradi. Qisqa muddatli shaxsiy muhofaza aslahalariga 
izolatsiya 
qilingan 
kostyumlar 
kiradi. 
Bu 
kostyumlarning shlang bilan havo beriladigan qilib 
ishlanadigan yoki avtonom ravishda ishlatiladigan 
turlari bo'ladi. 
Shaxsiy muhofaza aslahalarining tuzilishi va 
ishlatish xususiyatlarini hisobga olib quyidagilaiga 
izolatsiyalovchi kostyumlar, nafas olish organlarini 
muhofazalash vositasi, maxsus kiyimlar, maxsus oyoq 
kiyimlari, qo'shimcha muhofaza vositalariga bo'lish 
mumkin. 
Radioaktiv 
moddalar 
bilan 
ishlaganda, 
muhofazalovchi kostyumlar ishchini radioaktiv 
nurlanishlardan ishonchli himoya qilishi kerak. 
Bunday kostyumlar avariya holatlarida va remont 
ishlarini bajarishda foydalaniladi. Ularga qo'yiladigan 
asosiy talab ishlash davrida ishchiga qo'shimcha 
og'irlik tushmasligini ta'minlashdir. Uning tuzilishi 
tashqi muhit bilan izolatsiya qilingan holda, kostyum 

---

184 
ichida ish sharoitini yaxshilovchi mikroiqlim 
ta'minlanishi kerak. Mavjud zamonaviy izolatsiya 
kostyumlari ishchilarni yaxshi muhofaza qiladi. 
Nafas olish organlarini muhofaza qilishda 
respiratorlardan 
va 
shlangali 
protivogazlardan 
foydalaniladi. 
Maxsus kiyim-bosh va maxsus oyoq kiyimi. 
Radioaktiv moddalar bilan ishlayotgan ishchilar 
xalatlardan, qalpoqlardan, rezina qo'lqoplardan, 
aktivligi 10 m dan ortiq bo'lgan ba'zi bir izotoplar 
bilan ishlaganda - kombinizonlar, maxsus ichki 
kiyimlar, xlorvinil fartuklari va yenglari, plyonka 
xalatlar, botinkalardan foydalaniladilar. 
Binolarni tozalayotgan ishchilarga qo'shimcha 
rezina qo'lqoplar, fartuklar, yenglar, kalishlar va 
rezina etiklar beriladi. 
Qo'shimcha 
muhofaza 
vositalari. 
Qo'lni 
muhofaza 
qilish 
uchun 
neyron 
lentasidan 
tayyorlangan va oson dezaktivatsiya qilinadigan uzun 
(600 mm) va qisqa (290 mm) qo'lqoplar beriladi. 
Matodan va charmdan tayyorlangan qo'lqoplardan 

---

185 
foydalaniladi, chunki ular suyuqliklarni shimishi va 
chang yutishi mumkin. Katta tig'izlikka ega bo'lgan 
nurlanishlarda 
qorg'oshinlashtirilgan 
rezinadan 
qilingan va egiluvchan yenglarga ega bo'lgan 
qo'lqoplardan foydalaniladi. 
Ko'zni va nurlaridan saqlash uchun oddiy shisha 
ko’zoynaklar kifoya qiladi. Ba'zi bir kuchliroq - 
nurlariga qarshi silikat va pleksiglaz ishlatiladi. 
Nurlariga qarshi ko'zoynaklarda qo'rg'oshinli 
oyna yoki volfram fosfati qo'shilgah oyna qo’yiladi. 
Agar havo muhitida radioaktiv changlar mavjud 
bo'lsa, unda ko'zoynaklar rezina maskalar bilan 
jihozlangan bo'lishi kerak. 
α
va 
β
nurlari bilan 
ishlayotganlar yuz va ko'zlarini organik shishadan 
yasalgan shit bilan berkitishlari kerak.