Б. Сапаров ф а л с а ф а

 
Х У Л О С А 
 
Ватанимизда мустақиллик йилларида ижтимоий ҳаѐтнинг барча 
соҳаларида муҳим ютуқлар қўлга киритилди. Фуқароларнинг онг ва 
тафаккурида ҳам туб ўзгаришлар рўй берди. Уларнинг ҳаѐтга бўлган 
муносабати ва дунѐқараши янгича тамойилларга таяна бошлади. Инсонлар 
ижтимоий ҳаѐтдаги ўзгаришларни, Ўзбекистоннинг ижтимоий- иқтисодий 
ривожланиш стратегиясининг онг ва тафаккурдаги янгиланишлар билан 
бевосита боғлиқ эканлигини англай бошладилар.
Фалсафа инсоният яратган энг қадимги фанлардан бири, ўзининг 
моҳиятига кўра инсонпарвар фандир. Фалсафа фанининг марказида бутун 
инсониятни қизиқтирадиган, жамиятнинг ижтимоий-иқтисодий, маданий, 
маънавий, сиѐсий ва бошқа жиҳатларига тааллуқли бўлган мураккаб 
муаммолар туради. 
Фалсафа 
фанини 
азалдан 
кизиктириб 
келаѐтган 
масалалар 
умуминсоний қадриятлар билан боғлиқ бўлган муаммолардир. Фалсафа фани 
муттасил ривожланиб боради. Бунинг асосий сабаби ҳаѐтнинг ўзидадир. 
Ҳаѐтнинг ўзгариши билан фалсафанинг муаммолари ўзгариб туради. 
Инсоният жамияти ҳеч қачон бир текис ва силлиқ тараққий этмаган. 
Ривожланиш ортидан инқироз, ютуқлар кетидан мағлубиятлар юз берган. 
Муайян жамият тараққиѐт борасида инқирозга дуч келар экан, ундан чиқиб 
кетиш учун илғор фалсафий таълимотларга эҳтиѐж сезган. Бу жараѐн эса 
фалсафий таълимотлар, бир жиҳатдан, маданий - интеллектуал ривожланиш 
самараси бўлса, иккинчи жиҳатдан, туб ижтимоий ва сиѐсий ўзгаришларнинг 
натижаси эканлигини кўрсатади. 
Мазкур ўқув қўлланмада Биринчи Президентимиз Ислом Каримов ва 
Президент Шавкат Мирзиѐев асарлари Ватанимизнинг истиқлол тарихини ва 
жамиятимизнинг бугунги кундаги тараққиѐт босқичларини фалсафий 
ўрганишда, хусусан мустақиллик фалсафасининг шаклланиши, ривожи 
билан боғлиқ масалаларни англашда мустаҳкам назарий асос бўлиб хизмат 
қилаѐтганлигига эътибор қаратилди. 
Фалсафа фанининг асосий мақсади талаба ѐшлар дунѐқарашининг 
шаклланишига ѐрдам беришдир. Фаннинг асосий вазифаси инсоннинг табиат 
ва жамият билан биргаликдаги фаолиятини ҳамда кишиларнинг маънавий 
турмушига оид барча жараѐнларни тадқиқ қилишдан иборат.
Ушбу ўқув қўлланмада мамлакатимизда амалга оширилаѐтган туб 
ўзгаришлар, ислоҳотлар ва маънавий соҳадаги янгиланиш жараѐнлари ўз 
ифодасини топган. Уларда одамлар онги ва тафаккурида рўй бераѐтган 
ўзгаришлар, фалсафий дунѐқарашнинг янгиланиш жараѐнларини акс 
эттиришга ҳаракат қилинди. Талабалар жаҳон фалсафаси тараққиѐти 
жараѐнларини изчил ўрганиб боришлари орқали уларда жаҳон халқлари 

---

174 
томонидан яратилган фалсафий билимларга чуқур ҳурмат билан қараш 
маданияти шаклланишига ушбу қўлланма муайян ѐрдам беради.