ундан юқори булади. Инфляция суръатига қараб жамғармалар,
тўловлар бўйича индексация ўтказиб борилади, ишсизлик ошиб
бормоқда.
Учинчи гуруҳга: Хиндистон, Индонезия, Покистон, Таиланд,
Филиппинлар каби мамлакатлар киради. Бу мамлакатларда
чекланган иқтисодий мувозанат мавжуд бўлиб экспортдан валюта
тушуми анча юқори. Йиллик инфляция суръати 5-20% атрофида ва
қисман индексация ўтказилиб турилади. Туртинчи гуруҳ давлатлар -
Сингапур , Малайзия, Жанубий Корея, Бахрейн, Арабистонда -
иқтисодий мувозанатнинг мавжудлиги, инфляция суръатларининг
сустлигини кўрсатади. Бу мамлакатлардаги инфляция 2-6% ташкил
қилади ва уни судралувчи инфляция деб қараш мумкин. Бу
мамлакатларда товарлар ва хизматлар баҳоси ошиши устидан
қаттиқ назорат олиб борилди
94
.
Жаҳон молия инқирози шароитида пул-кредит сиёсатини амалга
оширишнинг муҳим ҳусусиятларидан яна бири монетар
индикаторларнинг нобарқарор бўлиши ҳисобланади. Масалан, Хитой
Марказий банки 2007- йилда ҳисоб ставкасини 5 марта ўзгартирди, АҚШ
Федерал захира тизими эса, 2007-2008- йилларда ҳисоб ставкасини 18 марта
ўзгартирди.
95
Республикамизда 2013-йилда инфляция кўрсаткичи 6.8 фоизни, 2014-
йилда эса 6.1 ни ташкил қилиб ўтган йилга нисбатан 11%га камайган. Бу
эса мамлакатимизда олиб борилаётган иқтисодий тадбирларнинг
самараси ҳисобланади. 2015- йилда эса бу кўрсаткич 5.6 % ни ташкил
қилиб 2014-йилга нисбатан 9 % га камайиб, юртимиздаги ишлаб
чиқариш, хизмат кўрсатиш чакана савдо алоқаларининг ошганидан
далолат беради. Инфляция даражаси 2016 йил якунлари бўйича 5,6%ни
ташкил этиб, қайта молиялаштириш ставкаси ҳам ўзгаришсиз қолдирилди, бу
мамлакатимиз
Марказий
Банки
томонидан
ўрнатилган
мақсадли
кўрсаткичлар доирасидаги кўрсаткич ва ривожланаётгн мамлакат учун
ижобий ҳолат ҳисобланади. Халқаро амлиётда инфляция даражасининг 2%
бўлиши табиий ҳолат ҳисобланади ва иқтисодиётга хеч қандай салбий таъсир
кўрсатмаслигидан далолат беради.
Халқаро андозалар одатда, ғарб мамлакатлари турмуш даражаси ва
менталитетига асосланган бўлади. Усгбу андозаларга биноан истеъмол
саватига кирган товар ва хизматларни ахоли 12 ой, 4 фасл бир хил
миқдорда истеъмол ва харид қилади. Марказий Осиё мамлакатлари
хусусий Ўзбекистон айрим мева-сабзавотлар йилнинг айрим ойларида
бозорда мавжуд бўлмаслиги мумкин. Инфлацион ортиқча талаб
шароитларида давлат ўз харажатларини қисқартириб, солиқларни
оширади. Натижада талаб қисқариб, инфлация суръатлари пасаяди. Бироқ
шу билан бир вақтнинг ўзида ишлаб чиқариш суръарлари ҳам
чегараланади.
Do'stlaringiz bilan baham: