6-cинфлар учун

ISHQALASH 
Sirtlarni yuqori darajada pardozlash, jilvirlash, jilolash va aniqligini 
ta’minlash maqsadida ishqalash ishlari bajariladi. Ishqalash natijasida 0,02 mm 
gacha qalinlikdagi qirindi chiqarilib, sirtning aniqligi 0,001—0,002 mm gacha 

---

66 
etkaziladi. 
Sirtlar pasta, jilvir kukuni, maydalangan shishalar bilan ishqalanadi.
Ishqalash ishqalanuvchi sirtlarga mos shakldagi mahsus ishqalovchi asbob — 
pritirlar yordamida bajariladi. Ular yassi, silindrik (sterjen va halqa shaklida), 
rezbasimon va mahsus shaklli bo’ladi (72-rasm).
Pritirlar cho’yan, qizil mis, qo’rg’oshin, shisha, qattiq yog’ochlardan 
tayyorlanadi. 
1. 
Pritirlarning sirtiga ishqalovchi materiallar qoplanadi. Buning uchun: 
a) 
pritirlar kerosin bilan yuvilib, artib quritiladi. 
b) 
ularning sirtiga mashina moyi bilan kerosin aralashmasi surtiladi; 
v) 
yassi pritir yuziga ishqalovchi material kukuni sepiladi yoki pasta 
surtiladi; 
g) 
po’lat jo’va bilan pritirga bosib ishqalovchi material yopishtiriladi — 
qoplanadi. (73-rasm, a); 
d) 
jo’va shaklidagi pritirlarning sirtiga ishqalovchi materil qoplash uchun 
ular yuzaga poroshok sepilgan yoki pasta surtilgan plita ustida 
yumalatiladi (74-rasm, b). 
2. 
Yassi sirtlarni ishqalashda detalni pritir (plita)ga qo’yib, ortiqcha 
bosmasdan uning ustida ilgarilama-qaytar va aylanma harakatga keltirib 
ishqalanadi (74-rasm,a). So’nggi ishqalashda plita ustiga ishqalovchi material 
sepmasdan mashina moyi bilan kerosin aralashmasi surtilib ishqalash davom 
ettiriladi. 
3. 
Yupqa detallarning zehlarini ishqalashda detalni brusokka jips qadar 
tutiladi va u bilan birgalikda plita (pritir) ustida ishqalanadi(75-rasm, b). 
4. Bir necha yupqa detallarning zehlarini ishqalashda ularni plita ustida 
tekislab terib, strubsina billi siqiladi va bir butun holda ishqalanadi (75- rasm, v).