Самарқанд давлат архитектура қурилиш

oshiradi. 
 
Kompaniyaning xarajatlarini asosiy 
raqobatchilar 
xarajatlari 
bilan 
taqqoslash orqali baholash mumkin. 
Ushbu 
tahlil 
kompaniya 
raqobatbardoshligini 
va 
vaziyatini 
aniqlashda muhim o’rin tutadi.
 
Kompaniyaning 
xarajatlarini 
asosiy 
raqobatchilar xarajatlarini baholash 
orqali raqobatbardoshlikni tahlil etish 
kompaniya vaziyatini tahlil etishning 
muhim qismidir. 
 

---

116 

Marketing, tovarni sotish, talabni rag’batlantirish va reklama 
xarajatlarining har-xilligi; 

Tayyor mahsulot va xom-ashyolarni yetkazib berishdagi transport 
xarajatlarining farqlari; 

Taqsimot va tovarni tarqatish 
kanallari 
xarajatlari 
farqi 
(distribyuterlar, chakana va 
ko’tara sotuvchilar, tovarni 
ishlab chiqarishdan iste’molchiga yetkazib berish xarajatlari); 
Kompaniya bozorda muvaffaqiyatli raqobatlashishi uchun uning 
xarajatlari hech bo’lmaganda, raqobatchilar xarajatlariga mos bo’lishi 
lozim. 
Xarajatlarni va xarajatlar zanjirini strategik tahlil etish. 
Kompaniya xarajatlarga ta’sir etadigan omillarning xilma-xilligini 
bilgan holda raqobatchilar 
xarajatlari 
nisbati 
qandayligi tahlil etiladi. 
Xarajatlar 
zanjiri 
prinsipi. 
Strategik tahlilni 
amalga 
oshirishning 
boshlang’ich uskunasi bu ishlab chiqarish uchun xarajatlar zanjiri 
prinsipidir. Xarajatlar zanjiri xom-ashyoni sotib olishdan boshlanib, 
buyum va qismlarni tayyorlash, yig’ish, yalpi taqsimot va tayyor 
mahsulotni iste’molchiga 
sotishni o’z ichiga oladi. 
Kompaniya 
xarajatlari 
quyidagi ikki omil ta’sirida 
oshishi 
yoki 
kamayishi 
mumkin: 
1) tuzilma omili (masshtab 
samarasi, 
texnologik 
talablar, kapitalga talablar va mahsulot murakkabligi); 
2) 
boshqaruv 
omili 
(xodimlarni 
ishlab 
chiqarish 
jarayonini 
takomillashtirishga rag’batlantirish, mahsulot sifatini oshiradigan