O ‘ zbek tili va adabiyoti kafedrasi

 
NAMUNA 
Alisher Navoiy nomidagi Samarqand davlat 
universiteti tabiiy fanlar fakulteti talabalar 
kasaba uyushmasi byurosi rasi S.Anorovga 
shu fakultet biologiya bo‘limi I kurs rus 
guruhi talabasi Rahmonova Dildoradan 
 
ARIZA 
 
Guruhimiz talabalari bilan Prezident ta’tili paytida, ya’ni 2006-yil 28–29-
dekabr kunlari mamlakatimizning qadimiy shaharlaridan Buxoro hamda Qarshi 
shaharlariga jamoa bo‘lib sayohatga borishni rejalashtirganmiz. Viloyat sayohat 
byurosi bilan kelishib, guruhimiz talabalari uchun ikki kunga 25 o‘rinli avtobus 
olishimizga yordamlashishingizni so‘rayman. Yo‘l xarajatlarini naqd pul bilan 
to‘laymiz. 
2006.19.12. imzo
RAHMONOVA D.
 
TOPSHIRIQLAR 
1. Mavzuni diqqat bilan o‘qib, o‘rganing. 
2. Ariza bilan hal etiladigan masalalar haqida gapirib bering. 
3. Quyidagi mavzularda ariza namunalarini yozing: to‘y munosabati bilan 
fakultet dekanidan ikki kunlik darslardan ozod etishi to‘g‘risida ruxsat so‘rang, 
farzandingizni bog‘chaga joylash haqida, ishga kirish haqida, uy-joy qurish uchun 
yer ajratish haqida, tadbirkorlik bilan shug‘ullanish uchun mablag‘ ajratish haqida, 
muddatidan oldin mehnat ta’tili olish haqqida, xizmat safariga yuborish haqida va 
hokazo. 
 
BUYRUQ 

---

Buyruq korxona, tashkilot, muassasa rahbari tomonidan chiqariladigan 
rasmiy hujjat. Uning asl nusxasi O‘zbekiston Respublikasi gerbi tushirilgan 
maxsus xos qog‘oz(blank)ga rasmiylashtiriladi. Dastlab mutasaddi shaxs 
tomonidan tegishli mavzuga doir buyruq loyihasi tayyorlanadi va unga soha 
bo‘yicha javobgar shaxslar, mutaxassislarning roziligini ifodalovchi yozuvlar bilan 
imzolari to‘planadi. Korxona rahbari buyruq loyihasini “buyruqqa”, “buyruq 
uchun” deb imzolagandan so‘ng devonxona yoki xodimlar bo‘limida ro‘yxatga 
olingan sana va tartib raqami bilan buyruq chiqariladi va u qonuniy kuchga kiradi. 
Yuqori tashkilotning buyrug‘i quyi tashkilotlar uchun, tashkilotning o‘zida 
chiqarilgan buyruqlar uning barcha xodimlari uchun bajarilishi shart bo‘lgan 
hujjatdir. Zarurat bo‘lganda chiqarilgan buyruqdan ko‘chirma berilishi mumkin. 
Buyruqda korxonada amalga oshiriladigan barcha turdagi ishlar hamda 
kundalik vazifalar o‘z aksini topadi. 
Buyruqlar mazmuni va vazifasiga ko‘ra ikki turga bo‘linadi: 
1. Korxona faoliyatiga doir buyruqlar. 2. Kadrlar shaxsiy tarkibiga oid 
buyruqlar. 
Har ikki turdagi buyruqlar ham ketma–ket tartibda sana va raqamlar bilan 
rasmiylashtirib boriladi. Birinchi turdagi buyruqlarda korxona faoliyati bilan 
bog‘liq barcha ishlarni tashkil etish, ularni amalga oshirish, nazorat qilish, mablag‘ 
bilan ta’minlash, rejalashtirish, hisobot va hokazolar o‘z ifodasini topadi. 
Buyruqlar vazifasiga ko‘ra raqamlar bilan bir qatorda maxsus qisqartmalar bilan 
ham yuritiladi. Masalan, xizmat safarlari (XS) haqida bo‘lsa, 00-XS, ijro(IJ) etish 
to‘g‘risida bo‘lsa, 00-IJ, moliyaviy(M) masalalar bo‘yicha bo‘lsa, 00-M, kadrlar – 
xodimlar(K yoki X) shaxsiy tarkibiga oid bulsa, 00-K, talabalar(T) haqida bo‘lsa 
00-T kabi va hokazo. 
Shaxsiy tarkibga oid buyruqlarda xodimlarni ishga olish, ishdan bo‘shatish, 
boshqa lavozim yoki ishga o‘tkazish, rag‘batlantirish, mehnat ta’tili berish, mehnat 
ta’tilidan chaqirib olish kabilar rasmiylashtiriladi. Buyruqning zaruriy qismlari: 
– davlat gerbi, vazirlik nomi va korxona nomi yozilgan xos qog‘oz; 
– buyruqning nima haqdaligi yoki buyruqning sarlavhasi; 
– rasmiylashtirilgan sana, buyruq tartib raqami va joyi; 
– hujjat nomi – buyruq; 
– matn (buyruq mazmuni va shu asosda bajariladigan vazifalar, qo‘yiladigan 
talablar va hokazo); 
– buyruq ijrosini nazorat qiluvchi; 
– buyruq uchun asos bo‘lgan hujjatlar; 
– buyruq loyihasini tayyorlovchining lavozimi, familiyasi, ismi;
– korxona rahbarining lavozimi, imzosi, munosabat belgisi, familiyasi, ismi; 
– buyruqqa rozilik bildirgan mutasaddilarning imzolari, familiyasi, ismi 
(huquqshunos, bosh hisobchi, bosh iqtisodchi, moliya–rejalashtirish bo‘limii 
boshlig‘i, rahbar o‘rinbosarlari va boshqalar).