Qiziqarli kimyo

Botir.
(Nodirgaqarab). Men bilmayman, sen bilasanmi ?
Nodir.
(yelkaqisib). Yo‘q, men ham bilmayman.
Dilafruz.
Karbonat angidrid gazi havodan og‘irb o ‘lgani uchun u 
yeryuzidagi chuqurliklarhavosini siqib chiqarib, o ‘rmni egallar ekan. 
Shuning uchun ham chuqurquduqlartubidaCO, gazi mavjud bo‘ladi. U 
nafas olishgayaroqsiz, quduqqa tushgan kishi kislorodsiz vahavosiz- 
likdan behush bo‘lib qoladi, hamma nobud bo‘ladi
100

---

Botir.
Mabodo, Kipp apparati bo‘lmasa, qanday qilib CO, gazini 
hosil qilish mumkin?
Shahnoza.
Bunday tajribalarm bajarish uchun CO, gazidan ko'p 
miqdorda kerak bo‘ lmaydi. Kam miqdordagi gazni kattaroq probirkada 
ham hosil qilish mumkin. Buning uchun probirka og‘ziga teshikli tiqin 
tanlanadi, unga shisha naycha o‘matib, rezina nayi unga kiygiziladi. Pro­
birkaga kamroq marmartosh sohb, ustigaxlorid kislotaquyiladi. Shu on- 
dayoq gaz chiqa boshlaydi, gaz o ‘tkazuvchi nayni ulab, xohlagan idishni 
CO, bilan to‘ ldiirsh mumkin.
Botir.
Naim yana bitta savol bergan edi (Nodirga qarab). Esingda 
bormi Nodir?
Nodir.
Ha, esimda. Qanday suvni puflab loyqalashtirish mumkin, 
deb so ‘ragan edi.
Shahnoza.
Shu savolga ham javob topa olmadinglarmi?
Botir.
Nodir bilan, kimyo kitobim varaqlayverib, uni eskirtinb 
yubordik, savolni javob im ayta qohng ?
Shahnoza.
Yaxshi Bu savolga nazariy javob ham, amaliy javob 
ham olasizlar (u konussimon kolbaga 50 ml ohakli suvni quyib, ichiga 
shisha nayni tushuradi (Nodirga qarab). Qam Nodirjon, sekin bu nay dan 
puflashni boshlang(Nodirpuflay boshlaydi. Ko‘p o‘tmay “suv” xiratortib 
loyqalanaboshlaydi) Mana ko‘rdingizmi, suyuqlik loyqalandi.