Umurtqalilar zoologiyasi

yog‘ 
tanachasi 
yotadi. Uning pallalari katta-kichik sariq tanacha- 
lardan iborat boiib, bu tuxum va urug' hujayralaming oz- 
iqlanishi uchun sarf boiadi. 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
Yog‘ tanachalarining yirik-maydaligi yil fasllariga qarab 
o'zgarib turadi. Yoz va kuzda urug'don va tuxumdoular kichik 
vaqtida yog' tanachalari yirik boiadi, bahorda esa, ya’ni 
ko'payish davrida ulaming moddalari ko'p sarflanganligi tu- 
fayli hajmi keskin maydalashadi. 
Qon aylanish sistemasi. 
Narkoz bilan chala oidirilgan 
baqa-ning yurak oldi qopchasiga o'ralgan yuragi (49-rasm) 
ko'pincha harakat qilib turadi. 
49-rasm. Baqa yuragming 
ochilgan holdagi sxemasi: 
1 -o‘ng b o ‘lm ac ha, 2-c hap bo‘lm ac ha,
3-yurak qorinc has i, 4-klapanlari, 5-arte- 
rial konusi, 6 -um um iy arterial stvoli, 7- 
o ‘pka-teri arteriyasi, 8-aorta yoyi, 9 -um u - 
m iy uyqu arteriyasi, 10-uyqu be zi, 11-ar- 
terial konus ning spiral klapani. 
Suvda ham quruqlikda yashovchilarning qon aylanish siste- 
masi baliqlarning qon aylanish sistemasiga nisbatan keskin 
o'zgargan. Amfibiyalarda o'pkaning paydo bo'lishi bilan ik- 
kinchi qon aylanish doirasi vujudga keldi. Ularning yuragi 
uch kamerali boiib, bitta 
yurak qorinchasi 
va ikkita 
yurak 
oldi bo‘lmasidan
iborat. Bundan tashqari amfibiyalar yura- 
gida venoz 
sinusi (qo‘ltig‘i) 
bilan arterial konusi ham bor. 
Arterial konus umumiy 
aorta stvoliga 
aylangan, aorta stvoli 
uzunasiga ketgan to'siq bilan qorin va orqa bo'limlarga boiinadi 
hamda undan uch juft arterial yoy chiqadi (50-rasm). Ularning 
oldingisi, ya’ni umumiy uyqu arteriyasi baliqlarning qon olib 
keluvchi birinchi jabra arteriyasiga gomologdir. Bu arteriya 
umumiy arterial stvolning qorin tomonidan ajralib chiqqan- 
dayoq ikkita qon tomiri -