Ilmiy rahbar: f-m f. n dotsent A. Mamadaliyev

 

     Biz  akademik  litsey  va  kasb-  hunar  kollejlarida  optikaga  oid  namoyish  tajribalar  olib  boorish 

davomida  mavzulari  mazmunini  yoritishda  foydalanilgan  namoyish  tajribalarini  asosiy 

tushunchalarini  mohiyatini  ochib  berishga  xizmat  qiladigan  qo’shimcha  tushunchalarning  o’zaro 

bog’lanishini ushbu xaritada aks ettirishga erishdik. 

 Namoyish tajribalarining o`quv mazmundorlik xaritasi 

Tajribaning nomi 

Namoyish tajriba orqali o`quvchilar 

o`zlashtiradigan asosiy tushunchalar 

Asosiy tushunchalarning 

mohiyatini ochishda xizmat 

qiladigan yordamchi 

tushunchalar 

 

Lupa  

Lupa, ko`zning eng yaxshi ko`rish 

masofasi, ko`rish burchagi, lupaning 

kattalashtirishi 

Fokus masofa, qavariq  linza 

optik kuchi 

Teleskop  

Teleskop, obektiv, okulyar, refraktor 

teleskoplar kattalashtirish. 

Burchak tangensi, fokus masofa, 

fakal tekislik 

---

 

31 

Intenferensiya 

hodisasini 

kuzatishda Frenel 

biprizmasi 

Kogorent to`lqinlar, intenfrensiya 

hodisasi, optik yo`llar farqi, fazalar 

farqi natijaviy intensivlik. 

Tebranish funktsyasi, 

vektorlarni qo`shish kosinuslar 

teoremasi faza, amplituda 

Yorug’likning 

difraksiyasi. 

Difraksiya, difraksion panjara, 

difraksion manzara, shaffof 

panjaralar, difraksion panjara davri, 

difraksion spektr, difraksion 

foydalanish 

Monoxramatik yorug’lik, 

minumum va maksimumlik 

sharti, burchak sinusi, yo`llar 

farqi. 

Yorug’likning 

qutblanishi. 

 

Qutblanish hodisasi, tabiiy yorug’lik 

nuri, qutblanmagan nur, qutblangan 

nur, yassi qutblangan , qisman 

qutblangan tebranish tekisligi, 

qutblanish tekisligi. To`la 

qutblangan qutblagichlar Buryuster 

qonuni, bryuster burchagi, Malyus 

qonuni, qutblanishdan foydalanish. 

Elektr maydon kuchlanganligi 

magnit maydon 

kuchlanganligshi sinish  va 

qaytish qonuni. Intensivlik nur 

sindirish ko`rsatkichi 

Yorug’lik 

dispersiyasi 

Dispersiya hodisasi, anomal 

dispersiya, normal dispersiya, spektr 

tushunchasi, chiziqli, tutash spektr 

Yorug’lik tezligi, to`lqin 

uzunligi  chastotasi, muhit 

singdiruvchanligi, magnit 

singdiruvchanligi, nur sindirish 

ko`rsatkichi