Ilmiy rahbar: f-m f. n dotsent A. Mamadaliyev



Download 1,36 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/38
Sana28.04.2020
Hajmi1,36 Mb.
#47919
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   38
Bog'liq
kasb-hunar kollejlarida fizika oqitishda optikadan oquv eksperemetlari otkazish uslublari-1

    (2)          ni hosil qilamiz. 

Agar yuqoridagidan yorug’lik oqimini aniqlasak,  





I

Ф

   (3)          ni olamiz. 

 

 

 



 

 

 



 

 

 



24-rasm 

Topilgan 

ifoda yordamida  

yorug`lik 

oqimining SI 

dagi birligi  lumenni (lm) aniqlash mumkin. 

 

 

 




 

30 


Lumen  —  1  sr  burchak  bo  'ylab  1  cd  yorug`lik  kuchiga  teng  nurlanish  chiqaradigan  nuqtaviy 

manbaning yorug`lik oqimi. 

 

yoritilganlik — yuzali sirtga tushayotgan Ф yorug`lik oqimining shu yuzaga nisbati bilan 

aniqlanadi:                          

                                

S

Ф

E



 

                                                          (4) 

Yoritilganlikning birligi - l u k s  (lx). 



Luks  —  1  lm  yorug`lik  oqimining  1  m

2

  yuzada  tekis  taqsimlanganda  hosil  qiladigan 



yoritilganligi. 

Yoritilganlik ham yorug`lik manbayining kuchiga, ham yorug`lik manbayi bilan yoritilayotgan sirt 

orasidagi masofaga bog`liq bo`ladi. Aytaylik, radiusli sfera markazida yorug`lik kuchi I bo`lgan 

nuqtaviy  manba  joylashgan  bo`lsin.  Agar  bu  holda  barcha  nurlar  sferaning  ichki  radiusiga  tik 

tushishini  va  sferaning  sirti  S=4nR

bo’lishini  e'tiborga  olsak,  unda  (2)  ifodadan  foydalanib 

yoritilganlik uchun quyidagi ifodani topish mumkin: 

2

2



4

4

R



I

R

I

E





                  (5) 

Demak,  yorug`lik  tushayotgan  sirtdagi  yoritilganlik  yorug`lik  kuchiga  tog`ri,  yorug`lik 

manbayidan yoritilayotgan sirtgacha bo`lgan masofaning kvadratiga esa teskari proporsional bo 'lar 

ekan. 

Mehnat  unumdorligini  orttirish  va  ko`zning  ko`rish  qobiliyatini  saqlab  qolish  maqsadida  ish 

joylarining yoritilganligi uchun turli mezonlar belgilangan. Quyida ularning ba'zilarini keltiramiz.     

                                             1 -jadval 

Faoliyat turi 

Yoritilganlik (luks) 

O`qish uchun 

30-50 


Nozik ishlar uchun 

100-200 


Rasmga olishda 

10 000 va undan ortiq 

Kino ekranida 

20-80 


Havo bulut bo`lganda 

1 000 va undan ortiq 

Bulutsiz kunda tush  vaqtida 

100 000 


Oy to`lgan tunda 

0,2 



Download 1,36 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish