Samarqand iqtisodiyot va servis instituti raxmatulla xaitboyev ekologik turizm

1.2. Ekologik turizm fanining ta’rifi va mohiyati
Agar biz tabiat bilan «kelishuvda» yashashni, uning 
ne’matlaridan foydalanishni, go‘zalliklaridan zavqlanishni xohlasak 
uning sharoitlarini qabul qilishimiz, o‘z ehtiyojlarimizni qondirish 
uchun atrof-muhitni o‘zgartirayotganda muayyan chegaralardan 
chiqmasligimiz zarur. Ekoturizm ana shu ikki fanning rivoji bilan 
uzviy holatda bog‘lanishi lozim. Tabiat muhofazasi, tabiatdagi 
salbiy o‘zgarishlar, jamiyatdagi kasalliklarning ko‘payishi, yangi 
xavfli kasalliklarning kelib chiqayotganligi, tabiatdagi kutilmagan 
– insoniyat uchun fojiali, halokatli – dovullar, suv toshqinlari, 
sunami va boshqa hodisalarning barchasi ekologiya bilan 
bog‘lanmoqda.
Nemis olimi E.Gekkel 1866-yilda yozgan «Organizmlarning 
umumiy morfologiyasi» va 1868-yilda yozgan «Dunyo vujudga 
kelishining tabiiy tarixi» kabi asarlarida ekologiya atamasiga 
to‘liq tavsif berib ekologiyaning ikkinchi ma’nosini «yashash 
joyi», «oziqlanish makoni» deb belgilagan. Shuning uchun 
ham, tabiatni har bir inson o‘z uyim deb bilgandagina global 
ekologik inqirozlarning oldini olishi mumkin. Ekologik turizm 
bu yo‘nalishda insoniyatga katta yordam beradi. Shuning uchun 
ham, dastlab ekoturizmning mohiyatini va mazmunini yaxshi 
tushunib va o‘rganib olishimiz lozim
8
.
9
.
Ekologik turizmning mazmuni va mohiyati bo‘yicha birinchi 
bo‘lib meksikalik ekolog-iqtisodchi 
Gektor Seballos Laskureyn 
1980-yilda o‘z tadqiqotlari natijalarini bildirgan edi. Uning xulosasi 
bo‘yicha– “Ekoturizm – bu tabiatga xushyor munosabatlar, 
8
Allcock A., Jones B., Lane S., Grant J. National ecotourism strategy. Commonwealth 
of Australia, 1994. P. 196.
9
Hayitboyev R., Matyaqubov U. Ekologik turizm (Uslubiy qo‘llanma). – Samarqand, 
2010. 60-b.
tanishish quvonchini birlashtiruvchi va flora, fauna namunalarini 
o‘rganishga, himoya qilishga yordam berish imkoniyatlariga 
asoslangan turistik faoliyatdir”.