28 - р а с м. Тошмали тиф.
ўар
хил шаклдаги розеола ва петехия
тошмалари.
қизариши, тахикардия, Киари — Авқин симптоми, юмшоқ танглай-да
энантема пайдо булиши ва резинка богларич феномени харак-
терлидир. Бу маълумотларга суяниб, эпидемиологии вазиятни
назарда тутган ҳолда дастлабки диагноз қуйиш мумкин.
К а с а л л и к роса а в ж о л а д и г а н дав р. Бу давр 5-ку-нидан
бошланади. Дарорат юқори, интоксикақия кучайган булади, беморнинг
аҳволи анча огирлашади. Тиф ҳолати (51а1и5 хурпо-зий) якдол
куринади. Бемор алаҳлайди, баъзан беҳуш ҳолда ётадн. Баъзи .ўолларда
беморда психоз аломатлари аниқланади. Унинг хатти-ҳаракатлари
қурқинчли туе олади. Баъзи беморлар урнидан туриб кетишга уринади,
атрофдагиларга зарар етказиши ҳам мумкин- Касалликнинг 5-куни
бемор бадани жуда куп розеола ва петехия тошмалари билан қопланади
(28-расм).
Петехия-лар куп булса, бу — касалликнинг огир утишидан
нишонадир. Бошлангич даврдаги симптомлар сақланади ёки қисман
кучая-ди. Юрак-қон томир системасининг аҳволи огирлашади. 1ўон бо-
сими янада пасаяди. Юрак тони жуда бугиқ булиб, систолик то-вуш
пайдо булади. Пульс тез ва жуда сует уради, аритмия бошланади.
Касаллик жуда огир А/тганида коллапс булиши мумкин. Бу даврда
баъзан пневмония ривожланади. Пневмония ривож-ланишида
риккетсияларнинг ҳам роли бор. Бемор овқатдан мут-лақо юз угиради,
уни ташналик безовта қилади. Лаблари қақ- • раб, қора қутир пуст
бойлайдн. Тил сариқ-қунрир караш билан қопланнб, қақраб туради,
титрайверади. Жигар ва талон, катта-лашади. Ич келмайди, сийдик ҳам
ўзича қолади.
347
Иккинчқ ҳафта давомида беморнинг эс-хуши узгариб туради.
Купинча беморда менингит ва энцефалит аломатлари куринади.
Касаллик огир утганида фалажлар, яримфалажлар, полиради-
кулоневрит, невралгия белгилари аниқланади. Бу
даврда бе-
морларнинг бир ўисмида қулоқ огкрлашиб, куз хира тортиши ва
мувозанат бузилишига оид симпгомлар куринади. Бемор урнидан
турса, гандираклаб, йиқилиб тушиши мумкин.
Қонда лейкоқитоз, нейтрофилоз, эозинопения, лнмфопения,
тромбоқитопения аниқланади, ЭЧТ тезлашган булади.
Касалликнинг 12-кунидан бошлаб
харорат аста-секин пасая
боради ва 3—4 кун ичида аслига келиб қолади, согайишга алоқа-дор
бошқа аломатлар ҳам пайдо була бошлайди. Бемор худди узоқ ва
чуқур уйқудан тургандеқ узига келиб, атроф-му.\итга эътибор бера
бошлайди, муҳокамаси ҳам нормаллашиб боради. У куп сияди, ичи
суюқ булиб келади. Юзининг қизаргани ва шиш-гани йуқолади.
Тошма окариб 2—3 кундан сунг йуқолади. Пульс тезлиги
секинлашади. Бироқ юрак тони бугиқ булиб қолаверади. Бемор
а\воли анча яхшиланади.
Do'stlaringiz bilan baham: