9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
176
Ustyurtda joylashgan. Mazkur konlarning gaz, gaz-kondensatli, gaz-neft, neft, 
gaz-neft kondensatli va neft-gaz kondensatli turlari mavjud. 
O`zbekiston yoqilg`i-energetika sanoatining yirik-yirik konlari va ularning 
zahiralari chet ellik mutaxassislar bilan hamkorlikda o`rganilib, iqtisodiy 
jihatdan baholanmoqda hamda qazib olinib, qayta ishlanmoqda. Mutaxassislar 
baholashicha, O`zbekistonning yer ostida juda katta neft va gaz qatlamlari bor. 
Respublika hududining qariyb 60 foizida ularni istiqbolda qazib olish mumkin. 
Neft va gaz mavjud bo`lgan beshta asosiy mintaqani ajratib ko`rsatish mumkin. 
Bular: Ustyurt, Buxoro-Xiva, Janubi-G`arbiy Hisor, Surxondaryo, Farg`ona 
mintaqalaridir. Neft va gaz resurslarining zahiralari bir trillion AQSH dollaridan 
ziyod baholanmoqda. 
Respublikada tabiiy gaz qazib olish va qayta ishlash.
Gaz sanoati-mamlakat 
yoqilg`i-energetika sanoatining eng rivojlangan va iqtisodiyotda salmoqli 
tarmog`idir. Uni qazib olish va ishlatish miqdori katta tezlik bilan o`sib 
bormoqda. Masalan, 1990 yilda mamlakatda 40,7 mlrd. m
і
gaz qazib olingan 
bo`lsa, 1995 yilda 48,6 mlrd. m
і
, 2004 yilga kelib uning hajmi 60 mlrd. m
і
ga 
yaqinlashdi. Endilikda O`zbekiston gaz zahiralari va qazib chiqarishda dunyoning 
birinchi 10 mamlakati safiga kiradi. MDH mamlakatlarida esa Rossiya va 
Turkmanistondan keyin 3-o`rinda turadi. Gaz Respublika yoqilg`i balansining 
2/3 qismiga teng. 
Ayniqsa, respublika gaz sanoatining rivojlananishi XX asrning o`rtalarida 
ochilgan Jarqoq va Gazli konlari katta rol o`ynadi. 1958-1960 yillarda Jarqoq-
Buxoro-Samarqand-Toshkent gaz quvuri qurildi. Ushbu gaz magistralining 
qurilishi bilan respublikamizning mazkur zonadagi sanoat markazlari, shaharlar 
va ko`pgina qishloqlarni gazlashirish boshlandi. 1962 yilda katta zahiraga ega 
bo`lgan Gazli koni ishga tushirildi. Natijada, O`zbekiston gazi shavqatsizlarcha 

---