Kasbiy pedagogika

Ta’lim va tarbiya birligi 
- ta 'lim jara y o n id a o'q u v c h ilarn i tar­
biyalash sodir b o 'ladi. Masalan: gazlam adan biror buyum ni bichishni 
o'rgatishda, buyum ni bichish b o 'y ic h a bilimlar, k o 'n ik m a la r va m a ­
lakalar hosil qilish bilan birga g az la m adan tejam korlik bilan foy- 
dalanishni o 'rgatish hisobiga iqtisodiy tarbiya shakllanadi. Yoki tikuv 
buyum iga m oslab bezaklar tanlab, sifatli tikishni o ’rgatish bilan 
o 'q u v c h ilard a badiiy tarbiya, tikuv m ashinasida o 'tirib tikayotganda 
tikuv m ashinasiga qarash, sozlangan m ashina bilan ishlash, ish kiyi- 
m iga qarash, ish joyini batartib bo'lishiga e 'tibor berish orqali axloqiy 
tarbiya shakllanadi. Kasb ta'lim i ja ra y o n id a o 'tilayotgan katta va 
kichik m avzularning m azm unidan kelib chiqadigan tarbiyaviy tom on- 
larini t o ’g 'ri belgilash va uni ta 'lim bilan birga bir butunlikda am alga 
oshirishni t a ’m inlash ju d a m uhim va hal qiluvchi aham iyatga ega.
Ta’limning ilm iyligi
- b u tam oyilni am alg a oshirish o 'q u v c h ila r g a
ilmiy asoslangan, tajribada sinalgan. fanning eng yangi yutuqiarini
166

---

h iso b g a olgan te x n ik a v iy m a 'lu m o tla rn i yetqazishdir. K a sb -h u n ar 
t a ’limi o ‘qituvchisi o 'q u v ustaxonalaridagi m a ’lum otlarda s o f ilmiy 
term in lard a n foydalanishi, fanda qabul qilingan ra m z iy belgilar, 
formulalar, o i c h a m l a r n i q o 'llashi lozim. Kasb t a ’limi j a ra y o n id a
o 'q u v c h il a r har xil m ateriallarga ishlov berish, an d o z a tayyorlash, 
m odellashtirish ishlarini bajaradilar. B u n d a o 'q u v c h iia r d a faqat 
k o 'n i k m a va m alak a hosil b o 'lib qolmay, balki ularda o 'r g a n a y o tg a n
m eh n at o p e ratsiya larining ilmiy asoslari haqida tu s h u n c h a la r hosil 
b o 'lad i. M asaian: biror buyum ni m odellashtirish uchun o 'q u v c h ila r 
eng avval m o d ellash elem entlari b o 'y ic h a ilmiy m a ’lu m o tg a ega 
bo 'lishi kerak.
B a ’z a n s h u n d a y h ollar ham bo'lad ik i, kasb t a ’limi m a s h g 'u lo tla rid a
ilmiy asoslarni o 'q u v c h ila r g a u zviy olib borish m a q s a d g a muvofiq. 
Tabiiy-ilm iy 
qonu n iy atlarg a tayanadigan 
m a ’lum otlarni 
bayon 
qilish zarur b o 'li b qoladi. M asaian: o 'q u v c h ila r g a m a sh in ash u n o s lik
elem entlarini o 'r g a tis h zarurivati tug'iladi. Bu v aq td a «rnexanizm », 
« m as h in a» tushunchala ri bilan tikuvchilik jih o z la ri fanini uzviy 
b o g 'la b olib borish imkonini beradi.