Kasbiy pedagogika

E k s tr o v e r t va introvert toifali shaxslar.
Bu turlar m u lo q o tg a kirisha olish qob iliy a tig a k o ’ra farqlanadi. 
M asa ia n, 
ek s tr o v e r t 
o 't a m u loqotga k irishuvchan, o ’zini o d a m la r 
guruhisiz tas a v v u r qila olm aydigan shaxsdir. U n in g u c h u n m u lo q o t 
haqiqiy ehtiyojiciir. boshqalarning uni tu sh u n ish -tu sh u n m a s lik la rid a n
q a t'i nazar, u d o im o o ' z fikr-istaklarini o ‘rtoqlashgisi keladi. E k stro ­
vert uchun m a ’lum kishi bilan m u lo q o td a b o 'lis h em as, u m u m a n kim 
bilan b o 'l s a ham m u lo q o td a b o 'lish xohishi m u h im . S h u n in g uchun 
ham u u m u m a n b e g o n a odam bilan gaplashib, kirishib к eta oladi. 
G aplashgisi k e lm a g a n b e g ona ning psixologiyasini tushunishi qivin 
(« Q a n d a v qilib gaplashishni x ohlam aslik m u m k in ? » . - deb o ‘vlaydi
u). E k stro v ertn in g qiziqishlari h am tez-tez o 'z g a r i b turadi. do 'stlari, 
o ‘rtoqlarini ham alm ashtirib turishga intiladi. B u n d a n tashqari, u o 'ta
140

---

kirishuvchan boMganligi uchun ham har qan d a y sharoitda v az iya tdan 
chiqish usullari to 'g 'r is i d a tez xu lo sag a keladi, o ‘ta qiziquvchan. 
du n y o d a boMayotgan hodisalar. «m ish-m ishlar»ni bilish uning uchun 
zarur. Ekstrovert kek saqlam aydi, bugun urushgan odam i bilan ertaga 
hech narsa boMmaganday a poq-chapoq b o 'lib ketishi m u m k in . Shu 
sababli ham bu tur shaxslarning kasbiy-ishlab chiqarish faoliyatga 
kirishib ketishi. har qanday sharoitga m oslashishi oson.
Introvert 
esa. ekstrovertning teskarisi. U k o ’proq ichki dialog 
form asidagi m uloqotni afzal ko'radi. y a 'n i yolgMzlikda m ulohaza 
yuritish, o ‘zi haqida o 'v ia s h va shunga o 'x s h a g a n la r uning uchun 
asosiy ishdir. S huning uchun ham unda m u loqotga kirishish j u d a sust. 
o dam larning uni tushunm ay qolishlaridan doim o x av o tird a b o 'lad i. 
Introvert kitoblar olami. falsafiy fikrlashlar qulidir, chunki u o d am lar 
guruhida sodir b o ’lib turadigan ziddiyatlardan c h o 'c h iy d i. o'z in i 
olib qochadi. A gar m u lo q o td a b o ’ladigan b o ‘lsa, 2-3 kishidan ortiq 
boMmagan guruhni afzal k o 'ra d i. S hunda ham har kuni em as. b a ’zan- 
b a ’zan uchrashib turish, gaplash g a n d a ham «shaxsiy» m av z u la rd a
em as, u m u m iy gaplar haqida suhbatlashishni yaxshi k o 'r a d i. C h u n ­
ki u ekstrovertdan farq qilib. o 'z «m en» in in g bo sh q alarg a o ‘xsha- 
m asligini doim o esda tutadi. Introvert doim iy belgiiangan m e ’y orlar 
olam ida yashaydi, qiziqqan narsasi bilan um rini ox irig ac h a boMsa 
ham s h u g 'u ila n ish g a tayyor, um r y o 'ld o s h ig a va d o ‘stlariga sodiq, 
vafodor. Kasbiy-ishlab chiqarish faoliyatga kirish ib -m o sla sh ib ketishi 
ham xuddi shunday.