Yoshlar hayotida virtuallashuv sabablari va omillari. Erkinjonov Abdulbosit Tulqinjon oʹgʹli, Toshkent kimyo-texnologiya instituti

 
3.
 
TADQIQOT NATIJALARI
 
Inson dunyoga kelgan kunidan boshlab voyaga yetgunga qadar unga ota-
onasi, 
qarindoshlari, 
qoʹni-qoʹshnilari, 
taʹlim 
maskanidagi 
ustozlari 
va 
oʹrtoqlarining muloqotlari, bergan tarbiyalari, madaniyatlari, bilimlari va hattoki 
harakatlari asosida ongi shakllanib boradi. Huddi shuningdek Virtual olamga 
kirgan inson har xil yoshda boʹlishidan qatʹiy nazar bu olamda real olam 
qoniniyatlaridan anchagina farqli boʹlgan amallarni bajarishi mumkin. Yaʹni virtual 
olamda yangicha hayot boshlashi, unda real hayotdagi cheklovlarni yengib oʹtishi, 
“mening olamim” yoki “ikkinchi hayot” tushunchasi paydo boʹladi. Virtual 

---

hayotda inson erkin boʹlishi, real hayotdagi kabi tabiat qonunlari bilan 
uygʹunlashib ketgan, zamonaviy texnik vositalarni koʹrishi va uni oson qoʹlga 
kiritishi, bazi fizik va tabiiy qonuniyatlarni chetlab oʹtishi bu insonga yangicha va 
erkin yashash kabi tuygʹularni beradi.
Virtual olamda yaratilgan oʹyinlarda “insonning oʹlimi” degan tushuncha 
qayta tirilishga va marrani zabt etish yoki maqsadga erishish uchun qaytadan 
urinish imkonini beradi. Yaʹni virtual oʹyinlarda inson jaroxatlanadi, yoki 
nimalarnidir yutqizadi, hattoki oʹlim topadi. Lekin bularni barini qaytadan 
boshlashi yoki tugagan joyidan qaytadan boshlash imkoni bir necha bor beriladi. 
Real hayotda esa insonga shikast yetsa, betob boʹlsa u sogʹligi tufayli davolanishga 
ketgan vaqti va umrini yana iziga qaytara olmaydi. "Zamonaviy inson allaqachon 
qisman virtual haqiqatda yashaydi", deydi psixoanalitik va Yevropa psixoanalitik 
psixoterapiya konfederatsiyasi mutaxasisi Lyubov Zayeva.[6]
Virtual olam dasturlarni kimlar va qanday maqsadlarda yaratayotgani, undan 
kelajakda qanday maqsadlarda foydalanish mumkinligi, bu virtual olamning 
ichidagi ma’lumotlarni qayerda saqlanayotgani va uni qanday himoyalash mumkin 
ekanligi bizga ma’lum emas deb oʹylayman. Ammo shunday virtual dasturlar borki 
uni amaliyotda qoʹllashdan oldin virtual olamda yoki virtual dasturlarda bajarish va 
uning natijasi qay darajaga olib kelishi mumkinligini bilish mumkin. 
O'z karyerasini virtual haqiqat haqida yozishga bag'ishlagan texnologiya 
jurnalisti Mariya Korolov virtual haqiqat haqida shunday fikrlarni bayon etgan: 
“Eng katta yo'l virtual haqiqatda kasb sohiblari ish joyini o'zgartirish - bu 
mashg'ulotlar va simulyatsiyalar. Bunga misol shifokor kichkina chaqaloqning 
yuragini operatsiya qilgan. U yurakni skanerini olib, uni kompyuterga yukladi va 
virtual haqiqat minigarniturasi yordamida uni kesdi, operatsiyasini oldindan 
rejalashtira oldi va chaqaloqni saqlab qoldi.[8]