|
Mol etkazib beruvchilardan olingan montajni talab qiladigan jixozlarning
qiymatiga quyidagicha provodka beriladi:
D-t 0710-«O’zimizda ishlab chiqarilgan o’rnatiladigan asbob-uskunalar»
K-t 6010-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga to’lanadigan schyotlar». -
Belgilangan tartibda montaj qilish uchun berilgan jixozlar summasiga:
D-t 0810-«Tugallanmagan qurilish»
K-t 0710-«O’zimizda ishlab chiqarilgan o’rnatiladigan asbob-uskunalar».
Asosiy vositalar, nomoddiy aktivlarni sotib olishga. shuningdek. yokiy podani
shakllantirishga va boshqa kapital investitsiyalarga kiradigan haqiqiy xarajatlar aks
ettiriladi. Ushbu hisobvaraqlar kredit 0810-0810-«Kapital investitsiyalar»
hisobvaraqlari xarajatlari 0110-0190 «Asosiy vositalar», 0410-0400-«Nomoddiy
aktivlar» hisob varaqlarni hisobdan chiqarish operatsiyalari amalga oshiriladi.
O810-0890-«Kapital
investitsiyalar»
hisobvaraqlari
bo’yicha
saldo
korxonaning tugallanmagan qurilishga kapital investitsiyalari miqdorini va asosiy
vositalar sotib olinishini, shuningdek, boshqa tugallanmagan xarajatlar summasini
aks etirish.
0810-«Tugallanmagan qurilish» hisobvarag’ida imorat va inshootlar barpo
47
etish, kapital qurilish smetalarida. loyixa-smeta hisoblarida, titul ro’yxatlarida
ko’zda tutilgan asbob-uskunalarni, vositalarni, inventarlarni va boshqa jixozlarni
xarid qilish boshqa sarf-xarajatlar hisobga olish.
0820-«Asosiy vositalarni sotib olish» hisobvarag’ida asosiy vositalarni xarid
qilish yoki korxonaning uzida asosiy vositalar ob’ektlarini yaratish bilan bog’liq
barcha xarajatlar hisobga olinadi.
0830-«Nomoddiy aktivlarni sotib olish» hisobvarag’i va nomoddiy
aktivlarni xarid qilish yoki korxonaning o’zida nomoddiy aktivlar ob’ektlarini
yaratish bilai bog’liq barcha xarajatlar hisobga olinadi.
0840-«Asosiy podani shakilantirish» hisobvarag’iga asosiy podaga
o’tkaziladigan xo’jalikdagi yosh mahsuldor va ishchi hayvonlarni o’stirish
bo’yicha xarajatlar, asosiy poda uchun xarid qilingan katta yoshdagi va ishchi
xayvonlarning qiymati, xayvonlarni etkazib berish bilan bog’liq sarf-xarajatlarni
xam qo’shgan holda, boshqa korxonalardan tekinga olingan katta yoshdagi
xayvonlarni xo’jalikka olib kelish bilan bog’liq sarflar hisobga olinadi. Asosiy
podaga o’tkaziladigan yosh xayvonlar xaqiqiy tannarx bo’yicha baholanadi. Asosiy
podaga o’tkaziladigan yosh mahsuldor va ishchi xayvonlarnnng barcha turlarining
qiymati
yil
davomida
1110-
O’stirishdagi va boquvdagi xayvonlar»
hisobvarag’idan 0840-«Asosiy podani shakilantirish» hisobvrag’i debetiga yil
boshidagi balans qiymati bo’yicha hisobga olingan, yil boshidan to xayvonlarni
asosiy podaga o’tkazish paytiga qadar bo’lgan davrda ortgan vazni yoki o’sgan
vaznining reja tannarxini qo’shgan xoldagi qiymati bo’yicha hisobdan chiqariladi.
Chetdan xarid qilingan katta yoshdagi xayovonlarning qiymati 0840-
«Asosiy podani shakllantirish» hisobvarag’i debetiga ularni xarid qilishning
xaqiqiy tannarxi bo’yicha, etkazib berish sarflari qo’shilgan xolda kirim qilinadi.
Asosiy podani tashqil etishning tugallangan muomala bo’yicha xarajatlari
0840-«Asosiy podani shakllantirish» hisobvarag’idan 0170-«Ishchi hayvonlar va
mahsuldor xayvonlar» hisobvaraklarining debetiga hisobdan chiqariladi. 0850-
«Yerni obodonlashtirishga kapital investitsiyalar» hisobvarag’ida er maydonini
takomillashtirish bo’yicha korxonaning kapital xarajatlari, shu jumladan, kirish
48
yo’llari, avtomobillar pa boshqa transport vositalarinn Ko’yish joylari, manzaralar
va to’siqlarning boshqa turlarining qiymati aks ettiriladi.
0860-«Uzoq muddatli ijara shartnomasi bo’yicha olingan asosiy vositalarga
kapital investitsiyalar» hisobvarag’ida ijaraga olingan mulkni obodonlashtirishga,
shuningdek uni ta’mirlash va modernizatsiyalashga kapital mablag’lar hisobga olib
boriladi.
Kapital investitsiyalarni hisobga oluvchi hisobvaraqlarnipg debeti bo’yicha
asosiy vositalar ob’ektlarining dastlabki qiymatiga o’rnatilgan tartibda
kiritiladigan, kuruvchilarnimg ushbu ob’ekt uchun xaqikatda sarflangan barcha
xarajatlari, shuningdek, korxonaning asosiy vositalarni, nomoddiy aktivlarni xarid
qilish, asosiy podani tashkil qilish va boshqa Kapital investitsiyalar bilan bog’liq
xarajatlar aks ettiriladi.
Asosiy vositalarni sotib olish va qurilish bilan bog’liq, lekin o’rnatilgan
tartibda asosiy vositalarning dastlabki qiymatiga kiritilmaydigan xarajatlar kapital
investitsiyalarni hisobga oluvchi hisobvaraqlardan sog’liqni saqlash, ijtimoiy
ta’minot. xalq ta’limi va shu kabi soxalarga mo’ljallangan ob’ektlarga ajratiladi.
Kapital investitsiyalar ishlarni bajarish usuliga ko’ra pudrat va xo’jalik
usulida bajariladigan kapital investitsiyalarga bo’linadi.
Pudrat usulida qurilish-montaj ishlari ixtisoslashtirilgan pudrat kurilish-
montaj tashkilotlari olib boradi, bunda ikki tomon - bosh pudratchi va buyurtmachi
aloqaga kirishib, ularning o’zaro munosabatlari pudrat shartnomasi bnlan
belgilanadi.
Xo’jalik usulida qurilish-montaj ishlari korxonaning o’z kuch va vositalari
(qurilish uchastkasi) bo’yicha bajariladi.
Kapital investitsiyalar mablag’ bilan ta’minlashga mablag’larni (korxona
foydasi, zaxiralar va boshqalar) hisobidan, chetdan jalb qilingan qarz mablag’lari
(bank krediti,. turli xil yuridik va jismoniy shaxslarning qarz mablag’lari)
hisobidan xamda chetdan jalb qilingan qaytarilmaydigan mablag’lar (davlat xamda
xalqaro xorijiy tashkilotlarning grantlari va boshqa qaytarilmaydigan mablag’lar)
hisobidan qoplanishi mumkin.
49
Do'stlaringiz bilan baham: |
