Ўзбeкистон рeспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Етуклик даражаси
. 
Баллар 
–10 
–5 
0 
5 
10 
15 
20 
25 
30 
35 
40 
45 
50 
Етилмаганлик 
(ҳафталар) 
20 
22 
24 
26 
28 
30 
32 
34 
36 
38 
40 
42 
44 
ЖИСМОНИЙ РИВОЖЛАНИШНИ БАҲОЛАШ. 
Янги туғилган чақалоқнинг антропометрия натижаларига кўра 
жисмоний ривожланишнинг асосий кўрсаткичлари бўлиб тана вазни ва 

---

53 
узунлиги ҳисобланади. Кўкрак, бош ва қориннинг айланалари ҳам 
баҳоланади. 
Туғилгандаги масса қуйидагича бўлиши мумкин: 
– етарли – 2500 дан 4000 г гача; 
– паст – 2499 дан 1500 г гача; 
– жуда паст – 1499 дан 1000 г гача; 
– ҳаддан ташқари (экстремал) паст – 999 дан 500 г гача; 
– катта – 4000 дан 4500 г гача; 
– ҳаддан ташқари катта – 4500 г дан ортиқ. 
Етилиб туғилган чақалоқнинг узунлиги ўртача 45 дан 53 см гача, бош 
айланаси 32-37 см атрофида ўзгариб туради. 
ҚОРИН ИЧИ РИВОЖЛАНИШИНИНГ ОРҚАДА ҚОЛИШИ. 
Қорин ичи ривожланишининг секинлашиши – бу янги туғилган 
чақалоқнинг жисмоний ривожланишининг асосий кўрсаткичлари (камида 
тана оғирлиги) унинг гестацион ѐшига нисбатан 10-центилдан паст зонада 
жойлашган патологик ҳолат. Морфологик ва функционал етуклик даражаси 
одатда ҳақиқий гестацион ѐшидан 2 ѐки ундан кўп ҳафтага орқада қолади. 
Болаларнинг қорин ичи ривожланишининг орқада қолиши (ҚРОҚ) 
билан туғилишининг учраш тезлиги 3-10% ни ташкил қилади, 
ривожланаѐтган давлатларда бу кўрсаткич 30-40% га етиб боради, туғма 
гипотрофия билан туғилганлар эса, мос равишда, 3-22% ва 70% га тенг. 
Ушбу гуруҳдаги гўдаклар орасидаги ўлим ҳолатлари нормал ривожланиш 
билан янги туғилган чақалоқларга солиштирганда 3-10 баравар юқори. 
Таъкидлаш жоизки, ҚРОҚ ҳолатларининг тахминан 10% патологик кариотип, 
яна 10% туғма инфекция (цитомегаловирусли, қизилча, токсоплазмоз, заҳм) 
билан боғлиқ. Бошқа ҳолларда, ушбу ҳолатнинг сабаби бўлиб бачадон-
йўлдош етишмовчилиги бўлади. 
Этиология
. Ҳомиланинг ўсиши орқада қолишига ва вақтидан илгари 
туғруқларга олиб келувчи омилларга қуйидагилар тааллуқли. 

---

54