Yoquvchilarning tayyorgarlik darajasiga qo‘yiladigan zaruriy talablar
V sinf
Bilimlar.
Adabiyotning so‘z san’ati ekanligi, xalq og‘zaki ijodi shu san’atning bir
ko‘rinishi ekanligi haqidagi dastlabki tushunchaga ega bo‘lish; maqol, topishmoq, hadis, masal,
rivoyat, xalq ertaklari, adabiy ertaklar kabi janrlar haqida ixcham ma’lumotlarga ega bo‘lish,
ular orasidagi farqlarni bilish;
Ko‘nikmalar.
Adabiyotning so‘z san’ati, xalq og‘zaki ijodi uning bir ko‘rinishi ekanligi
haqida tasavvurga ega bo‘lish; hadislarning mazmuni va ma’nosini tushunish; badiiy asardagi
asosiy fikrni anglash va his etish; badiiy asar mazmunini ilg‘ash; badiiy asar qahramoniga
shaxsiy mulohazasini bildirish; asar mazmunini matnga yaqin tarzda hikoyalay olish.
Turli janrlardagi badiiy matnlarni ifodali o‘qish; asarlarda aks etgan his-tuyg‘ular tasvirini
tuyish va uni ifodalay bilish; qahramonning asosiy ma’naviy fazilat va nuqsonlarini tavsiflash;
asardagi asosiy va ikkinchi darajali voqealarni ajratish; o‘rganilgan asarning sodda rejasini
tuzish; shu rejaga munosib qisqa hajmli insho yozish; o‘rganilgan asarlarga tayanib, ijodiy matn
yaratish, xalq ertaklarini adabiy ertaklardan farqlash;
Asar obrazlari va ular orasidagi munosabatlar haqida tushunchaga ega bo‘lish, lirik
asarlarni tushunib o‘qish, sharhlash, badiiy matndagi tasvir asosida adabiy qahramonga, o‘zi va
o‘rtoqlariga baho berish, she’riy asarni tushunish, imlo va izohli lug‘atlardan foydalanish, asar
qahramonlariga nisbatan o‘zida darddoshlikni his etish, topishmoq, ertak, ixcham badiiy to‘qima
- qatra tarzidagi ijodiy matn yarata olish, so‘zdan ta’sirlanishni his etish, milliy va umuminsoniy
qadriyatlar tasviridagi mazmun va mohiyatni tushunish, ulardagi milliy iftixor, g‘urur
tuyg‘ularini his etish, turli vazndagi she’rlarni ifodali o‘qish.
Malakalar.
Og‘zaki va yozma nutqda so‘zning o‘z va ko‘chma ma’nolaridan to‘g‘ri
va unumli foydalanish; maqol, topishmoq, hadis, ertak, masal, she’r, hikoya va boshqa janrlar
vositasida ifodalangan ezgulik va yaxshilik sifatlarini o‘z axloqiy me’yorlariga singdirish; ularda
ifodalangan Vatan, ezgulik, go‘zallik, o‘zaro hamjihatlik tuyg‘ularini anglash; badiiy asar
mazmunini o‘zlashtirish va hikoyalash; matnni ifodali o‘qish; badiiy matn yoki undan olingan
parcha asosida og‘zaki va yozma reja tuzish, reja asosida qahramonning yetakchi fazilatlarini
tavsiflash; berilgan matn asosida yangidan ijodiy matn yaratish; adabiy asardagi tasvir
mohiyatini ongli tarzda o‘zlashtirish; asar qahramoni bilan o‘zidagi (o‘rtoqlaridagi) axloqiy-
ma’naviy sifatlarni taqqoslash; sinfdan tashqari o‘qilgan asarlarga mustaqil munosabat bildirish;
darslikda berilgan lug‘atlar bilan ishlash; badiiy matndagi epitet, o‘xshatish, jonlantirish singari
nisbatan sodda tasvir vositalarini topish va ularni asoslash; asardagi milliy qadriyatlar tasviriga
e’tibor berish va ularni izohlash; ulardagi milliy iftixor tuyg‘ulariga asos bo‘ladigan holatlarni
ilg‘ash va uni so‘z vositasida ifodalash, notanish badiiy matnni ovoz chiqarib 105-110 so‘z
tezligida o‘qish; notanish matnni ovoz chiqarmay 150-170 so‘z tezligida o‘qish; dasturda tavsiya
etilgan 6-7 she’rlarni yod aytib berish.
Do'stlaringiz bilan baham: |