Ushbu amaliy mashg’ulotlar ishlanmasi Urganch Davlat Universiteti Kengashining 20 yil dagi “ ” –sonli bayoni bilan tasdiqlangan. Tuzuvchilar: U. Q. Abdurahimov

malakalariga ega bo‘lishi kerak. 
II. Asosiy nazariy qism (maʼruza mashgʻulotlari)
II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 
 
1-mavzu.Fanining mazmuni, predmeti va metodi 
Farmakognoziya fanining maqsad va vazifalari. Fanning boshqa biologik 
fanlar bilan bog‘liqligi. Fanning biologik fanlar orasidagi o‘rni. Farmakognoziya 
fanining shakllanishi va rivojlanish bosqichlari dorivor o‘simliklarning kimyoviy 
tarkibi. Farmakognoziya fanining tibbiyot, xalq xo‘jaligi va qishloq xo‘jaligi 
sohasidagi ahamiyati. 
2-mavzu. Dorivor o‘simliklar klassifikatsiyasi (guruhlanishi) 

---

81 
Dorivor o‘simliklarni ta’sir etuvchi moddalariga ko‘ra klassifikatsiyasi: 
uglevodlar, polisaxaridlar, vitaminlilar, terpenlar, glikozidlar, lipidlilar, alkaloidlar, 
oshlovchi modda saqlovchilar, saponinlar va b.q. Xom ashyo sifat ko‘rsatkichlarini 
belgilovchi normativ-texnik me’yoriy hujjatlar
. 
3-mavzu.Farmakognostik taxlil usullari
Turli morfologik guruxlarga kiruvchi dorivor o’simlik maxsulotlarining 
chinligi (makroskopik, mikroskopik va kimyoviy (sifat rеaktsiyalar) taxlil qilish) 
aniqlash. 
4-mavzu.Uglevodlar (polisaxarid) saqlovchi dorivor o‘simliklar 
Uglevodlarlarning o‘simliklar olamida tarqalishi. O‘simliklar uchun 
axamiyati. 
Monosaxaridlar, 
poligosaxaridlar, 
disaxaridlar, 
trisaxaridlar, 
tetrasaxaridlar. Tarkibida qand moddasi saqlovchi o‘simliklar: aniqlash, inson uchun 
ahamiyati (qard trostnigi, qand lavlagisi, asal). Polisaxaridlar: kraxmal va kraxmal 
saqlovchi o‘simliklar, boshoqlilar: bug‘doy, arpa, roj, makajuxori, guruch. 
5-mavzu. Vitamin saqlovchi dorivor o‘simliklar 
Vitaminlar haqida umumiy ma’lumot. Vitaminlarni farmakognostik 
o‘rganish. Vitaminlarni klassifikatsiyalash: Yog‘da eruvchi (A,D,E,K) 
karotinoidlar, karotin (sabzi,oshqovoq) 
Vitaminlar V1, V2, V3, V6, Vs, R, RR, S, F (o‘simliklardan misollar). 
Tibbiyotda ishlatilishi.