Mamasoli jumaboyev

Nosir Fozilov
(1929- yilda tug ‘ilgan)
Y ozuvchi N o s ir Fozilov ad a b iy o tim iz n in g q u tlu g ‘ dar- 
gohiga 50- yillarning ikkinchi y a rm id a kirib kelgan b o ‘lib, 
hozirgacha jam i yetm ish d a n ortiq kitob c h o p ettirdi.
U 1929- yili Q o z o g ‘istonning C h im k e n t viloyati Turkiston 
tum anining Koriz qishlog‘ida tavallud topdi. Uning ota va onalari 
d e h q o n c h i l i k b i la n s h u g ‘u l l a n g a n b o ‘l s a l a r h a m b u v a s i 
T u r s u n m u h a m m a d A ’lam G ‘urbatiy taxallusi bilan s h e ’rlar 
yozgan. Kam iy, Xislat, Sidqiy Xondayliqiy bilan ham nafas, 
ham fikr b o ‘lib, T o sh k e n td a uning u c h ta s h e ’riy kitobi c h o p
etilgan.
N . Fozilovning bolaligi urush davriga t o ‘g ‘ri kelganligi 
tufayli h a m o ‘qib, h a m m e h n a t qilgan. Shu sababli u o ‘z 
tengdoshlaridan a n c h a kech, y a ’ni 1949-yilda o ‘rta m aktabni 
tugatadi. S o kng T oshkentga kelib, U niversitetga o ‘qishga kiradi 
va uni 1954-yilda tugatadi. S h u n d a n keyin „ G u l x a n “ , „Sharq 
yulduzi“ kabi jurna lla rda va „Yosh gvardiya“ , G ‘. G ‘ulom
nom idagi Adabiyot va s a n ’at nashriyotlarida turli lavozimlarda 
ishlaydi.
A dibning birinchi hikoyasi „ L e n in u c h q u n i “ gazetasida 
1953-yilda bosilgan b o ‘lsa, uning birinchi kitobi 1959-yilda 
„ I r m o q “ n o m i bilan c h o p qilinadi. S o ‘ngra , , 0 q i m “ (1962), 
, , R o b i n z o n l a r “ 
( 1 9 6 4 ) ,
„ Q u s h q a n o t i b i l a n “ 
( 1 9 6 5 ) ,
,,Q o r x a t“ (1 9 6 8 ), ,,K o ‘k lam q iy o sla ri“ (1 9 7 0 ), ,,D i y d o r “ 
(1979), „ T a n la n g a n asarlar“ 2 jildlik (1983—84), „B olali- 
gim — poshsholigim " (1989), „B ir o ta r t o ‘p p o n c h a “ (1995) 
kabi o 'n l a b kitoblari nashrdan chiqadi.
N osir Fozilov tarjim on sifatida h a m samarali ijod qil- 
m o q d a. U Abay, M u x to r Avezov, Sobit M u q o n o v , G ‘abit 
M usrepov,  a b i d e n M ustafin, Abdulla Tojiboyev, Abdijalil
214

---

N u r p e is o v kabi k o ‘plab q o z o q adiblari asarlarini o ‘z b e k c h a g a
t a rjim a qilib, n a s h r ettird i. S h u n in g d e k , q irg ‘iz, q o r a q a lp o q
va o ‘zga tilla rd a n h a m k o ‘plab sara a sarlarn i o ‘z b e k c h a -
lashtirdi. U n in g a n a shu ijod sohasidagi s a m a ra li m e h n a t i
z oye k e tm a d i. 1985-yilda u n g a „ S h u m b o la n in g n a b ir a la r i“ 
kitobi u c h u n 0 ‘z b e k is to n Y o z u v c h ila r u y u s h m a s in in g G \
G ‘u lo m n o m id a g i, 1986-yiida esa q o z o q a d a b iy o tid a n qilgan 
t a r jim a la ri u c h u n Q o z o g ‘iston Y o z u v c h ila r u y u s h m a s in in g
B o y im b e t M a y lin n o m i d a g i , „ U s t o z l a r d a v r a s i d a “ asari 
u c h u n esa H a m z a n o m id a g i D avlat m u k o fo ti berildi. 1990- 
yilda u , , 0 ‘z b e k is to n d a x izm a t k o ‘rsa tga n s a n ’at a r b o b i “ 
u n v o n ig a s a z o v o r b o ‘ldi.
N . Fozilovning k o ‘plab asarlari o ‘zga tillarga h a m taijim a 
qilinib, n a s h r etilm oqda. U 1994- yili o ‘zbek va q o z o q adabiy 
a lo q a la r i b o r a s id a g i k a tta x iz m a tla ri u c h u n Q o z o g ‘isto n
P rezidenti t a ’sis e tgan „ T in ch lik va m a ’naviy ham jihatlik 
u c h u n “ X alqaro m ukofotiga sazovor b o ‘ldi.