Buni biz shoirning bolalarga b a g ‘ishlab yozgan asarlarida,
ayniqsa, yaqqol ko ‘ram iz. „ D e h q o n bolalari46, , , 0 4zi mitti —
j u d a m iq ti44, „B olalar yig'isi44 kabi s h e ’rlarida bolalarning turli-
t u m a n yum ushlarni bajarib, tirikchilik qilganliklarini,
ularning
m e h n a tk as h tabiati va og ‘ir qism atini c h u q u r xayrxohlik bilan
ifodalaydi. Endigina olti b a h o rn i k o 4rgan bolaning kattalardek
fikr yuritishi kishini hayratga soladi:
N o n x o ‘rla r y etgulik, ishlovchi kam ,
F a q a t ikki erkak: o ta m b ilan man!
N e krasovning s h e ’rlari g o 4zal, o h a n g d o r, m a z m u n a n boy
va ayni z a m o n d a sodda tilda yozilgan.
N e k r a s o v o ‘z in i n g d a m
o lis h k u n l a r i d a , k o 4p i n c h a ,
K ostrom a, Yaroslavl, N ovgorod o 4rm onlariga borar, ov qilish
bilan kunini o 4tkaz a r edi. K ostrom a o 4r m o n in in g Maliye Veji
deg a n qishlog‘ida yashovchi M azay b o b o u n in g eng yaqin
d o 4s tla rid a n biri edi. S h o ir M a z a y b o b o d a n k o 4p ajoyib
voqealam i m aro q bilan eshitadi. S hular asosida „ M a z a y bobo
va q u y o n la r44 nom li s h e ’rini yozadi.
N e k r a so v n in g tasvirlashicha, oddiy
ovchi M a za y b o b o
g o 4yo o ‘r m o n hokim i. U qushlar va yirtqich hayvonlarning
yaqin d o 4sti.
N ekrasov ishlamay tishlaydiganlarni y o m o n ko'radi. Ularni
o ‘z asarlarida qattiq qoralaydi. C h u n o n c h i , „ D a rax t kesish44,
„H ovli qaroli q o 4shig4i“ kabi s h e ’rlari fikrimizga dalil b o ‘la
oladi.
„ D araxt kesish44da xalq boyligi — o 4rm onlarni shafqatsizlik
bilan kesib yuborilishini qalam ga oladi. Birorta pom esh c h ik k a
pul kerak b o 4lib qolsa, o ‘r m o n n i sotib yuborishi,
p u ld o r boy
esa o 4r m o n n i tag-tubi bilan kesib yuborishi hech gap em as,
u z u m ra d o 4r m o n la rn in g kam ayib ketishidan shoir singari
qayg'urm aydi. S huning u c h u n Nekrasov:
Bir v a q tla r asriy o ’rm o n la r,
S ho v u llag an k atta m ay d o n lar,
E n d i o ‘sh a b ep o y o n b o ‘ston
B o‘m - b o ‘sh, jim jit, g o ‘yo qabriston! —
d e b a lam chekadi. „ T e m i r y o T 4 nom li s h e ’rida Peterburg bilan
M oskva o ‘rtasidagi te m ir y o 4! qurilishida R ossiyaning turli
s h a h a r va q i s h l o q l a r i d a n h a y d a b k e lt ir i lg a n i s h c h i va
345
d e h q o n la rn in g alamli hayoti Vanya
degan bolaga hikoya qilib
beriladi. Buning bilan N ekrasov yosh avlodning diqqat va
e ’tiborini z a m o n n in g m u h im ijtimoiy masalalariga — xalqning
kuchi va qudratiga tortadi, uni c h u q u r tushunishga, o ‘ylashga
undaydi.
S h o i r Volga d a ry o s ig a m u h a b b a t b ila n m u n o s a b a t d a
b o ‘ladi:
Ey, sen , x alq n in g t o ‘yg‘izuvchisi,
B arakali, m u q a d d a s daryo!
S h o ir ,,B o ‘lajak V olga“ s h e ’rida rus xalqining y orqin
istiqboliga ishonch hislarini dilga jo etadi:
O tib
qu llik k ish an larin i,
C h a rc h a sh b ilm as x alqim m ard o n a.
Q irg ‘oqdagi q a q ro q c h o ‘lla m i,
A y lan tirar b o g ‘-u b o ‘stonga.
Suv q u d ra ti fan b ilan ortar:
S h u n d a d ary o sa th id a y otib,
S o n -sa n o q siz va q a to r b o 'lib
S u zar b u n d a n gigant kem alar.
M an g u y a sh a r sh u b a rd a m m e h n a t
M an g u d ary o u stid a h a r v aqt...
U lk a n s a n ’a tkorning ijodi poyoni y o ‘q bir dengiz kabidir.
U n g a bizning h a m m e h r va ixlosimiz cheksiz.
Do'stlaringiz bilan baham: