Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti meliyeva shohida maksudovna

(Ertakterapiya usullarini qo‘llash bilan) 
Ertakterapiya
 – 
bu
 
ertakdagi voqea-hodisalar va real hayotdagi hulq-atvor 
o‘rtasida aloqa hosil qilish jarayonidir. Bu ertak mazmunini haqiqiy hayotga 
bog‘lash jarayoni. 
Ertakterapiya – bu faollik, mustaqillik, ijod, bolani o‘z hissiy holatini 
nazorat qilishga yo‘naltirilgan integrativ faoliyat bo‘lib, unda tasavvur 
etilayotgan vaziyatdagi xatti-harakatlar real hayotdagi muloqot bilan bog‘lanadi.
Mazkur o‘yin texnologiyasi nutqni o‘stirish mashg‘ulotlari davomida 
o‘tkazildi
40
.
Ertakterapiya mashg‘ulotining korreksion-rivojlantiruvchi tuzilishi 
2-jadval 
Bosqich 
Maqsad 
Bosqich mazmuni 
1. Ertakka 
“kirish”
tadbiri 
Hamkorlikda 
ishlashga tayyorlash. 
Ertakka kirish. 
Jamoa bilan o‘tkaziladigan mashqlar. 
Masalan, bolalar aylana shaklida turib, 
navbatma-navbat 
bir-biriga koptokni 
uzatishadi.
2. Takrorlash 
O‘tgan mashg‘ulotni 
eslash, erishilgan 
natija va xulosalarni, 
egallangan tajribani 
yodga tushirish. 
Defektolog bolalarga o‘tgan mashg‘ulot 
yuzasidan savollar bilan murojaat qiladi. 
Masalan, 
o‘tgan 
darsda 
qanday 
mashg‘ulot o‘tdik? Nimani o‘rgandik? 
Olgan bilimlaringizdan qanday foydalan-
dingiz?
3. 
Kengaytirish 
Bolani ma’lum 
predmet yoki hodisa 
haqidagi 
tasavvurlarini 
kengaytirish 
Defektolog bolalarga yangi ertakni 
so‘zlab beradi yoki namoyish etadi. 
So‘ng ertak qahramonlaridan qaysi 
biriga yordam berishni hohlashlarini 
so‘raydi.
40
Шорохова О.А. Играем в сказку: Сказкотерапия и занятия по развитию связной речи дошкольников. – 
М.: ТЦ Сфера, 2008. – 208 с.

---

74 
Yangi tajribaga ega 
bo‘lish, bola 
shaxsini yangi 
tomonlarini 
namoyon bo‘lishi 
Defektolog bolada yangi tajribaga ega 
bo‘lishga imkon beruvchi o‘yinlar 
o‘tkazadi; “sayohat”, “sehrli aylanish” 
kabilar amalga oshiriladi. 
5. Integratsiya 
Yangi tajribani real 
hayot bilan bog‘lash 
Defektolog bolalar bilan mashg‘ulot 
davomida egallagan yangi tajribani real 
hayotlarining qaysi vaziyatlarida qo‘llay 
olishlarini muhokama va tahlil qilishadi.
6. Xulosalash 
Egallangan tajribani 
oldingisi bilan 
bog‘lash. 
Defektolog mashg‘ulotni yakunlaydi. 
Mashg‘ulot davomida bo‘lib o‘tganlarni 
yana bir bor aniq va to‘g‘ri ketma-
ketlikda so‘zlab berib, ba’zi bolalarni 
rag‘batlantiradi, egallangan tajribani 
muhim ahamiyatga egaligini etirof etgan 
holda yangi tajribani qo‘llay olishi 
mumkin bo‘lgan hayotiy vaziyatlarni 
misol tarzda keltiradi.
7. Ertakdan 
“chiqish”
tadbiri 
Yangi tajribani 
mustahkamlash, 
bolani odatiy 
ijtimoiy muhit bilan 
munosabatga 
kirishishga 
tayyorlash. 
Ertakga “kirish” tadbirini ba’zi 
qo‘shimchalar bilan takrorlash. So‘ng 
defektolog: “biz bugungi mashg‘ulotda 
o‘rgangan barcha muhim bilimlarimizni 
o‘zimiz bilan olib ketamiz” deydi,
bolalar qo‘lini aylana ichiga cho‘zib,
undan go‘yo bir narsa olganday bo‘lib, 
ko‘kragiga qo‘yishadi.