Tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish bosh ilmiy metodik markazi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

/speedy.home
ga montirlaydi. Ikkinchi va 
uchinchi qatorda keltirilgan komandada 
-o ro
funksiyasi faqat o'qish (readonly) 
huquqi bilan montirlaydi. 
nosuid 
funksiyasi bajariladigan (executable) huquqi 
bilan montirlab beradi. 
Kataloglar ierarxiyasini montirlash. 
Montirlash nuqtasini yaratishda 
mount 
utilitasidan foydalanadi. Shuning bilan birgalikda 
mount 
komandasi bilan 
birga qo'shimcha ishaltiladigan qo'shimcha komandalar ham ishlatiladiladi. 
NFS ni server qismini sozlash. 
Birinchi mavbatda NFS server qismini 
o'rnatib olishimiz kerak bo'ladi. O'rnatish uchun quyidagilarni ketma-ket bajarib 
boramiz. 
Quyidagi paketlarni o'rnatib olamiz. 

nfs-utils

system-config- nfs
Tizim ko'pfoydalanuvchili rejimga o'tganida NFS chaqirib ishaltish uchun 
chkconfig 
ni ishga tushirib qo'yishimiz kerak. 
# 
/sbin/chkconfig nfs on 
NFS ni ishga tushirish: 
# /sbin/service nfs star 
 
NFS serverini 
system-config-nfs
komandasi yordamida sozlash. 
NFS 
serveri sozlanmalari oynasini ochish uchun 
system-config-nfs 
komandasini 
bajargan holda yoki asosiy menyudan 
System/Administration/Server settings/NFS 
ni tanlab ochish mumkin (5.6-rasm). 

---

III. NAZARIY MATERIALLAR 
85 
5.6-rasm. 
Ushbu oyna orqali NFS serveridagi barcha sozlanmalarni sozlash hamda 
/etc/export 
faylini generatsiya qlish mumkin. 
system-config-nfs 
utilitasi NFS orqali 
qaysi kataloglar umumiy va qaysilarini umumiy foydalanishga qo'yish kerakligini 
ta'minlab beradi. Har bir export ierarxiyasi resurs deb ataladi. Resurslarni umumiy 
foydalanishga qo'yish uchun qurilmalar panelida 
Add 
tugmasini bosib resursni 
ko'rsatib o'tamiz. Agar resursni o'zgartirmoqchi bo'lsak, o'zgartirilmoqchi bo'lgan 
resurs tanlanib qurilmalar panelidan 
Properties 
tugmasini bosib o'zgartiramiz.
NFS ning resurslar oynasi uchta qismdan iborat. Asosiy, umumiy va 
foydalanuvchilar ruxsatidan iborat (5.7-rasm). Asosiy oynada umumiy 
foydalanishga qo'yilishi kerak bo'lgan resurs ildiz katalogi ko'rsatiladi, undan keyin 
foydalanishi mimkin bo'lgan foydalanuvchilar host nomi yoki IP adresi yoziladi va 
umumiy foydalanishga qo'yilgan resursga nisbatan qanday huquq borligi 
ko'rsatiladi.
5.7-rasm. 
 /etc/exports: