амалга ошишига бир неча омиллар таъсир этиши мум
кин (аввал санаб утганмиз).
Тугиш унумдорлиги курсаткичини социологик тадк,икот-
лар утказиш орк^алигина урганиш мумкин.
Тугиш унумдорли-
гининг пасайиши фарзандсизлик билан улчанади. Фарзанд-
сизликнинг сабабларини оиладаги жуфтликлар орасида со
циологик тадцикртлар утказиш оркали аник,лаш мумкин. Ф ар
зандсизлик бирламчи ва иккиламчи булиши мумкин.
Бирламчи фарзандсизлик — эр-хотин булиб яшагандан
буён фарзанд курмаслик.
Иккиламчи фарзандсизлик — битта фарзандли булгандан
кейин фарзанд курмаслик. Фарзандсизликнинг х,ар
иккала
куринишида \ам унумдорлик даражасининг таъсири булиши
мумкин, лекин унумдорлик даражаси объектив х,амда субъек-
тив омиллар таъсири натижасида амалга ошади. Умуман фар
занд курмаслик (тугиш крбилияти йук, аёллар) 20-24 ёшдаги
аёллар уртасида 3-6 фоизни, 35-39 ёшдаги аёллар уртасида 20
фоизни ташкил кдлиши мумкин.
Т угил иш нинг ёш буйича к о эф ф и ц и е н тл а р и н и бир й и л
л и к ва беш й и л л и к о р а л и ^л а р га булиб аник,лаш м умкин-
лиги \ а к и д а ran юритдик. Бир йилл ик орали^ларга
булиб
ургансак, 15-49 ё ш л а р н и н г уртаси 35 йил булиб, 35 марта
\ и с о б ю ритиш керак. Беш й и лли кларга булиб урганилса,
35 йил 7 булак булиб, т а \л и л н и о со нлаш тиради. Оралик,-
лар бир хил, яъни 5 йилдан булгани учун 7 та курсаткич-
ни куш иб, ж а м и н и 5 га к у п а й ти р и б , 1000 га булинса,
к о э ф ф и ц и е н т л а р й и г и н д и с и н и н г
уртача сони келиб чи-
кдди. Бу курсаткич тугиш ёшидаги аёлларнинг тугиш к,оби-
л и яти бор даврда нечта ф ар зан д л и булиши м умкин, деган
саволга жавоб булади.
Бу усулнинг \ам узига хос югук, ва камчиликлари мавжуд.
Биринчидан, тугилиш коэф ф ициенти ёш буйича х,исоб-
ланганда ,\амма ёшдаги унумдорлик ало^ида хисобланади.
Иккинчидан, а\о л и н и такрор ишлаб чик,ариш \олатига
бахр беришга имкон яратилади.
Шу
билан бирга камчилиги шундаки, бу та\лилда ни-
кохда турувчилар салмогининг узгариши акс этмаган. Бизга
маълумки, нико \л ар сони ва салмоги ортганда тугилиш
www.ziyouz.com kutubxonasi
Ёш лар буйича тугилиш (пр омил леда )
Т угил иш
коэфф.
ЙИГПН-
ди си
15-19 20-24 25-29 30-34
35 -39 40-44
45-49
Узбекистан
37.7
295.5
278.1
180.6
98.4
36.8
5,1
4.561
Тожп ки ст он
38.4
319,9
317.3 229.9
150.8
69.3
12,9
5,693
Туркманистон
20,7
239,0
311,0 204.8
119,6
51,9
7.1
4,71 1
К ,ирппистон
39,2
268.1
258,0
151.7
85,6
35,1
6,1
4,219
Эстония
44,2
175,5
121.2
62.4
26,1
5,3
0,2
2,175
м д \
44.4
192,6
145.9
79.2
33.8
8.7
0.7
2,527
ортади ёки аксинча. Яна бир камчилиги - болаларнинг туги-
лиши оралигидаги ва^т \исобланмаган.
Do'stlaringiz bilan baham: