Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси қурилиш вазирлиги

 
хизмaт кўрсaтиш сoҳaсини 
ривoжлaнтириш катта суръатлар билан амалга оширилмокда. 
 
O‘zbekiston respublikasining iqtisodiy rivojlanish strategiyasining mazmun-
mohiyati. 
101-Menejment guruhi talabasi Murodov R. 
Ijtimoiy fanlar kafedrasi dotsenti Aliqulov S. 
Qurilishda menejment kafedrasi o’qituvchisi Jumanov SH. 
 
O’tgan 26 yillik mustaqillik davrida Respublikamiz barcha sohalarda 
anchagina rivojlanishni qo’lga kiritdi. Ma’muriy buyruqbozlikdan kechib bozor 
tizimiga bosqichma-bosqich o’tish yo’liga o’tdik. Birinchi Prezidentimiz Islom 
Karimov davrida 5ta model rol o’ynagan bo’lsa, shuning uzviy davomi sifatida 
2017-2021-yillardagi O’zbekiston Respublikasini rivojlantirish “Harakatlar 
strategiyasi” ishlab chiqildi. Bu Prezidentimiz Shavkat Mirziyayevning 
saylangandan keyingi katta ishi bo’ldi deb hisoblaymiz.
Bizning fikrimizcha undagi “Iqtisodiy rivojlantirish va liberallashtirishning 
ustuvor yo‘nalishi” bo‘yicha davlat siyosatining olib borilishi juda katta iqtisodiy 
ahamiyatga ega. Bunga ko’ra, makroiqtisodiy barqarorlikni mustahkamlash va 
yuqori iqtisodiy o’sish suratlarini saqlab qolish, milliy iqtisodiyotning 
raqobatbardoshligini oshirish, qishloq xo’jaligini modernizatsiya qilish va jadal 
rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish bo’yicha institutsional va 
tarkibiy islohotlarni davom ettirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojini 
rag’batlantirish, hududlar, tuman, va shaharlarni kompleks va mutanosib holda 
ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiy ettirish va qator shu kabi yo’nalishlar joy olgan.
O’zbekistonni iqtisodiy rivojlantirish maqsadida ko’plab ishlar amalga 
oshirilmoqda. Misol uchun, mamlakat eksportni ko’paytirish, mahsulot sifatini 
oshirish va turini ko’paytirish, chetdan invistitsiyalarni jalb qilish, bank tizimini 
takomillashtirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni yanada rivojlantirish va 
boshqa ko’plab sohalarni aytib o’tishimiz mumkin.
Ulardan tashqari “Harakarlar strategiyasi” da belgilangan tez samara 
beruvchi chora-tadbirlar qisqacha qilib aytganda quyidagilar: 

O’zbekiston Respublikasining viloyat, tuman va shaharlarni kompleks va 
mutanosib ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, ularning mavjud salohiyatidan samarali 
va optimal foydalanish; 

Hududlarda 
aholining 
o’zgarib 
borayotgan 
ehtiyojlarini 
to’liq 
qondirishga erishish, hududiy korxonalar faoliyatiga zamonaviy innovatsion 
texnologiyalarni keng tatbiq etish; 

---

178 

Hududiy raqobatdosh va xalqaro standartlarga javob beradigan sifatli 
mahsulotlar ishlab chiqarish, joylarda ishlab chiqarish ixtisoslashuvini to’g’ri 
tashkil etish va ekologik toza mahsulot ishlab chiqarishga o’tish; 

Hududlarning 
tabiiy 
resurs 
salohiyatidan 
oqilona 
foydalanish 
mexanizmlarini takomillashtirishga, hududlardagi mavjud mineral-xom ashyo 
resurslari imkoniyatlarini to’g’ri baholash va qazib olish hamda qayta ishlash 
borasida tejamkor texnologiyalarni joriy qilish va hokazolar o’rin egallagan. 

Xizmatlar sohasi va turizmni aytish kerak. 
Hozirgi kunda iqtisodiyotni rivojlantirishda juda ko’plab yo’llar 
qo’llanilmoqda. Ulardan birgina misol qilib turizmni olib ko’rsak, O’zbekistonda 
xalqaro turizmni rivojlantirishda turistik resurslarning xalqaro darajalarini, ta’rif va 
tavsiflarini yaratish tur-operatorning birinchi navbatdagi asosiy vazifasi aynan ana 
shu turistik obyektning eng jozibador, betakrorligini, ko’rinishini aniqlashdir. 
Ikkinchidan, mamlakatimizdagi turistik resurslarni obyektlarning qaysi birlari yoki 
qaysidir bir guruhlari nodir va noyob, ularga xalqaro turistlarning qay darajalarda 
qiziqishlarini aniqlashdir.
Xalqaro miqyosdagi turistik obyektlardagi jozibadorlik va betakrorlik 
deganda mazkur turistik obyektning xalqaro miqyosda ma’lum va mashhurligi, 
mo’jizaviyligini, dunyo aholisi, bu obyektni bilishi tan olinadi. Bunday miqyosdagi 
jozibadorlik va betakrorlik asosiy hollarda mo’jiza deb nomlanadi. Dunyo 
miqyosdagi turistik obyektning mo’jiza deyilishi o’tmishdagi insoniyat bunyod 
etgan ulkan inshoatlarning qay tartibda qurilganligi, ularda hozirgacha ko’plab 
ochilmagan sir-sanoatlarning mavjudligidir
8
.
Bugungi iqtisodiy globallashuv jarayonlari jadallashayotgan sharoitda 
mamlakat iqtisodiyotining yuqori su’ratlarda o’zgarishiga ta’sir ko’rsatadigan 
sohalardan yana biri – bu xalqaro iqtisodiy hamkorlikni yanada rivojlantirish, 
yetakchi xalqaro va chet el moliyaviy institutlari bilan aloqalarni kengaytirish, 
xalqaro 
moliyaviy 
institutlar 
pul 
mablag’larini 
jalb 
qilish 
orqali 
moliyalashtiriladigan investitsiyaviy loyihalarning o’z vaqtida amalga oshirilishini 
ta’minlash va boshqa qator yo’nalishlardan iborat.
Mazkur loyihalarni amalga oshirishda Prezidentimiz Shavkat Mirziyayev o’z 
harakatlar strategiyasida quyidagilarni mo’ljallab qo’ygan: 

2016-2020-yillar davomida 27 ta loyihani amalga oshirish uchun Jahon 
banki kreditlarini jalb etish; 

2017-2019-yillar davomida 20 ta loyihani amalga oshirish uchun Osiyo 
taraqqiyot banki kreditlarini jalb qilish.
9
Mamlakat iqtisodiyotining rivojlanishida makon asosiy rol
o’ynaydi. 
Yurtboshimiz shuni ham hisobga olgan holda “Erkin iqtisodiy zonalar faoliyatini 
faollashtirish va kengaytirish” ga muhim e’tibor qaratdi. Buning yaqqol misoli, bir 
necha yil oldin Navoiy viloyatiga, bora-bora Jizzax, Angren,G’ijduvon, Qo’qon, 
Urgut, Xazorasp va boshqalar iqtisodiy zonalarni tashkil etadi.
8
Sirliboyev B. SamISI katta o’qituvchisi. Xalqaro turizmni rivojlantirishda turistik resurslarning ahamiyatini 
belgilash. Ta’lim, fan va ishlab chiqarish integratsiyasida intellektual salohiyatli yoshlar mamlakat taraqqiyoti 
muhim omili. 3-qism. Samarqand – 2016
9
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyayev. 2017-2021-yilgi“Harakatlar strategiyasi” 3-bob. 
Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirish Toshkent “Ma’naviyat” 2017

---

179 
“Erkin iqtisodiy zonalar faoliyatini faollashtirish va kengaytirishga doir 
qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida” gi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 
Farmoni bevosita hududlarda xorijiy investorlarga mamlakatimiz iqtisodiyotining 
real sektorlariga investitsiya kiritish uchun yanada qulay sharoitlar yaratish 
maqsadida erkin iqtisodiy zonalar uchun yagona huquqiy rejimni belgilash, soliq 
va bojxona imtiyozlari turtki bo’ldi.
10
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning saylov oldi 
dasturida “Chuqur tahlillar asosida har bir hududning o’ziga xos xususiyati va 
imkoniyatlari, talab va ehtiyojlarini inobatga oladi” deb aytgan edi.
O’zbekiston Respublikasida iqtisodiy fanlarning o’sishi rivojlanishi 
mahsulot sifatini oshirish bo’yicha muammolarni yechish uchun chuqur ilmiy 
izlanishlar olib borishga sabab bo’ldi. Hozirgi paytda bu sohada ko’plab nazariy va 
amaliy-uslubiy ilmiy ishlar paydo bo’ldi. 
Yuqoridagi gaplarni inobatga olgan holda, bizning fikrimiz hududlarda 
kichik sanoat zonalariga ularning ixtisoslashuvi natijasida resurs salohiyatidan 
oqilona foydalanish, hududning resurs salohiyatini inobatga olgan holda, ishlab 
chiqarishning to’liq siklini amalga oshiruvchi tadbirkorlik subyektlarini tashkil 
etish 
va 
ixtisoslashuvidan 
kelib 
chiqib 
joylashtirish 
mexanizmini 
takomillashtirishga erishiladi.